Aireztapen-hutsegitea (hiperkapnia): arrazoiak, sintomak, diagnostikoa, tratamendua

By Cristiano Antonino On Jun 29, 2022

Hiperkapnia, zerk eragiten du aireztapen-gutxiegitasuna? Gorputzean, bizirauteko beharrezkoa den energia ekoizteak ehunetarako oxigeno eta mantenugaien etengabeko hornidura eskatzen du.

Arnasketak oxigeno-hornidura etengabea ematen die birikei, non gas hori mintz albeolo-kapilarretik zehar hedatzen baita odolera (kanpo-arnasketa).

Ondoren, zirkulazio-aparatuak odol oxigenatua hainbat hodi baskulartara banatzen du, eta bertan oxigenoa ematen zaie hainbat ehunei (barne-arnasketa).

Odolaren oxigenazioa emateaz gain, birikek gorputza karbono dioxidoa (CO2) kentzeko ere balio dute, metabolismoaren hondar produktua.

Karbono dioxidoa, odol benosoak eramaten duena, albeoloetara hedatzen da eta, ondoren, atmosferara botatzen da.

Interes medikoko hainbat gaixotasunek gas-truke desegokia ekar dezakete eta, beraz, arnas-gutxiegitasuna, aireztapena (hiperkapnia) edo oxigenazioa (hipoxemia) izan daitekeena.

Minutu bakoitzean kontsumitutako oxigeno eta karbono dioxido kantitateak pazientearen metabolismoaren neurriaren arabera zehazten dira.

Ariketa eta sukarra gorputzaren metabolismoa areagotzen duten eta arnas aparatuari eskakizun handiagoak eragiten dizkioten faktoreen adibide dira.

Kardio-biriketako erreserba prozesu patologiko baten presentziaz mugatuta dagoenean, sukarra arnas-gutxiegitasuna eta, beraz, ehun-hipoxia eragin dezakeen estres gehigarria izan daiteke.

ZABALKOAK, BIRIKA HAIZETAKOAK, EBAKUAZIO AULKIAK: SPENCER PRODUKTUAK LARRIALDI ERAKUSKETAKO KABI BIKIKOAN

Aireztapen-hutsegitea (hiperkapnia)

Aireztapen-gutxiegitasunean biriken eta atmosferaren artean aireztapen desegokia dago eta, azken finean, odol arterien (PaCO2) karbono dioxidoaren presio partzialaren igoera desegokia da 45 mmHg-tik gorako balioetara (hiperkapnia).

Aireztapen-hutsegitea (hiperkapnia) jotzen da orokorrean

arina PCO2 45 eta 60 mmHg artean;
moderatua PCO2 60 eta 90 mmHg artean;
larria PCO2 90 mmHg baino gehiagorekin.

PCO2 100 mmHg gainditzen duenean, koma gerta daiteke eta, 120 mmHg-tik gora, heriotza.

PCO2 hemogasaren analisiaren bidez neurtzen da.

Irakurleari gogorarazten diogu arnasteko gaitasunak nerbio-sistemaren eraginkortasun osoa eskatzen duela, eta horrek arnas muskuluak estimulatu behar ditu.

Diafragmaren uzkurdurak torazi barneko presioa murrizten du eta gasa biriketan sartzea eragiten du.

Jarduera honetarako gutxieneko esfortzua behar da saihets-kaiola osorik badago, arnasbideak iragazten badira eta birikak zabaltzen badira.

Arnasa hartzeko gaitasunak, berriz, arnasbideen eta biriketako parenkimaren permeabilitatea eskatzen du, eta horrek elastikotasun nahikoa du bronkioloak irekita mantentzeko arnasa amaitu arte.

Hiperkapnia, arrazoiak eta arrisku-faktoreak

Aireztapen-gutxiegitasunaren kausak honako hauek dira: arnasguneen depresioa substantzia farmakologikoek, garuneko gaixotasunak, bizkar- kablearen anomaliak, giharretako gaixotasunak, saihets-kailan anomaliak eta goiko eta beheko arnasbideen oztopoak.

Goiko arnasbideen oztopoa infekzio akutuetan eta loaldian, muskulu-tonua murrizten denean, gerta daiteke.

Faktore ugarik inspirazio muskuluen ahultasuna eragin dezakete eta balantza aireztapen hutsegite akutuaren alde egin dezakete.

Desnutrizioak eta elektrolitoen nahasteek aireztapen-muskuluak ahul ditzakete, eta biriketako hiperinflazioak (adibidez, biriketako enfisemaren ondorioz) diafragma eraginkorragoa izan daiteke.

Biriketako hiperinflazioak diafragma anormalki posizio baxua hartzera behartzen du, eta horrek desabantaila mekaniko bat dakar.

Arazo hauek ohikoak dira biriketako gaixotasun buxatzaile akutua eta kronikoa duten pazienteetan (asma bronkiala, bronkitis kronikoa eta biriketako enfisema).

Fisiopatologia

PaC02-ren igoera akutua odol arterien pH-aren jaitsiera dakar.

PaC02 altuak eta azidosiaren konbinazioak eragin nabarmenak izan ditzake organismoan, batez ere aireztapen hutsegite larria denean.

Arnas azido akutu larriak funtzio kognitiboa hondatzea eragiten du, nerbio-sistema zentralaren depresioaren ondorioz.

Garun eta hodi periferikoak dilatatzen dira hiperkapniari erantzunez.

Sintomak eta zeinuak

PaCO2 altua iradokitzen duten seinale kliniko gutxi daude.

Aireztapen-hutsegitea iradokitzen duten seinale klinikoak honako hauek dira:

buruko mina;
zaintza gutxitu;
azala gorritu beroa;
pultsu periferiko hipersifilikoak.

Aurkikuntza hauek, ordea, oso ez-espezifikoak dira, aireztapen-hutsegitea ez den baldintza askotan agertzen baitira.

Aireztapen-gutxiegitasuna duen paziente batean hipoxemia egon ohi denez, ohikoa da oxigenazio periferiko desegokiaren seinaleak aldi berean agertzea.

Hipotermia eta konorte galera ohiko aurkikuntzak dira, bestalde, aireztapen hutsegitea eragin farmakologiko lasaigarria duten substantzien gaindosi baten ondorio denean. Lasaigarriek eta antidepresibo triziklikoek sarritan dilatazioa eta finkapena eragiten dute.

Antidepresibo triziklikoek bihotz-tasa eta odol-presioa areagotzen dute.

Droga gaindosiaren kasuan, arnas-hotsak sarritan nabariak dira aspirazioa gertatu den arren.

Litekeena da lasaigarri eta alkoholaren gehiegikeriarekin (irensteko erreflexu gutxitzearen ondorioz) eta eskuineko beheko lobuluan arrasak sor ditzake.

Neke diafragmatikoaren seinale klinikoak arnas-gutxiegitasunaren abisu goiztiarra dira gaixo batengan. arnas estutasuna.

Halako seinaleak, hain zuzen, oso iradokitzen dute pazientearen berehalako aireztapen-laguntzaren beharra.

Diafragmaren nekeak hasieran takipnea agertzea eragiten du, eta, ondoren, arnas txandakatze-aldi edo sabeleko arnasketa paradoxikoa.

Arnas txandakatzea muskulu osagarriekin eta diafragmarekin arnasa hartzeko tarte laburrean txandakatzea agertzean datza.

Sabelaldeko arnasketa paradoxikoa, berriz, arnasesfortzu bakoitzarekin sabelaren barruko mugimenduaren arabera aitortzen da.

Fenomeno hau diafragmaren flakiditatearen ondorioz sortzen da arnasketaren muskulu osagarriek presio toraziko barneko negatiboa sortzen duten bakoitzean gorantz tiratzea eragiten duena.

Aireztapen hutsegitearen diagnostikoa (hiperkapnia)

Anamnesia eta azterketa objektiboa dira, jakina, diagnostikoaren lehen urratsak.

Odol-gasen balioak neurtzea oso garrantzitsua da aireztapen-hutsegitea duten pazienteak ebaluatzeko.

Aireztapen hutsegitearen larritasuna paCOz-en igoeraren arabera adierazten da.

Odoleko pH-aren ebaluazioak arnas azidoaren maila identifikatzen du eta tratamenduaren premia iradokitzen du.

Pazienteak berehalako tratamendua behar du pH-a 7.2tik behera jaisten bada.

Tratamendua

Arteria PCO2-ren igoera akutua adierazten du pazienteak ezin duela albeolarraren aireztapen egokia mantentzeko eta baliteke aireztapen-laguntza behar izatea.

PaCO2-k ez ditu balio normalak gainditu behar aireztapen-laguntzarako zantzurik egon dadin.

Esaterako, PaCO2 30 mmHg-koa bada eta, ondoren, arnas muskuluen nekea 40 mmHg-ra igotzen bada, pazienteak berehalako intubazioari eta aireztapen mekanikoari mesede handia atera diezaioke.

Adibide honek, beraz, argi erakusten du nola arterien PaCO2 balioen joera (“joera”) dokumentatzeak lagundutako aireztapenaren zantzua emateko.

Gaixoa intubatuta dagoenean, ezarritako marea-bolumena 10-15 cc/Kg-ko gorputz-pisu ideala izan behar du (adibidez, gaixo obesoetan ez da beharrezkoa marea-bolumen handia).

Hortik beherako egungo bolumenek birika-unitate periferikoenen kolapsoa eragin ohi dute (atelektasia), eta 10-15 cc/kg-tik gorako egungo bolumenek, berriz, birikak gehiegi zabaltzen dituzte eta barotrauma eragin dezakete (pneumotoraxa edo pneumomediastinoa).

Pazienteak behar duen aireztapen-tasa bere metabolismoaren araberakoa da, baina

subjektu helduek normalean 8-15 arnas ekintza/minutu behar dituzte. Hala ere, paziente gehienetan aireztapena aldatzen da PaCO2 balioak 35 eta 45 mmHg artean mantentzeko. Salbuespena da garuneko edema duen pazientea, zeinetan PaCO2 balio baxuagoak garezurreko presioa murrizteko baliagarriak izan daitezke.
Beste salbuespen bat PaCO balio kronikoki altua duten pazienteak dira, aireztapen mekanikoaren helburua pH-a muga normaletara itzultzea eta pazientearen PCO2 hasierako balioetara itzultzea da. Hipoventilazio kronikoa eta CO2 atxikipena duen pazientea nahikoa indarrez aireztatzen bada PCO2 normala lortu arte, arnas alkalosiaren arazoa epe laburrean sortzen da eta pazientea epe luzera aireztapen mekanikotik kentzea.

Hala ere, medikuak tratamendu sintomatikoa hasi aurretik aireztapen hutsegitearen kausa zehaztu behar du.

Droga gaindosiaren kasuan, ahaleginak egin behar dira erantzule konposatua, irensten den droga-kopurua, irensten den denbora-tartea eta lesio traumatikorik egon edo ez identifikatzeko.

Aireztapen-gutxiegitasuna duen paziente batean hipoxemia egon ohi denez, ohikoa da oxigenazio periferiko desegokiaren seinaleak aldi berean agertzea.

Osasun-gastua Italian: gero eta zama gero eta handiagoa da etxekoentzat

Apr 11, 2024

Hegaztiaren alerta: birusaren bilakaera eta giza arriskuen artean

Apr 4, 2024

Egun bat horiz endometriosiaren aurka

Mar 28, 2024

Itxaropena eta berrikuntza pankreako minbiziaren aurkako borrokan

Mar 27, 2024

Antidepresibo triziklikoek bihotz-tasa eta odol-presioa areagotzen dute.

Droga gaindosiaren kasuan, arnas-hotsak sarritan nabariak dira aspirazioa gertatu den arren.

Litekeena da lasaigarri eta alkoholaren gehiegikeriarekin (irensteko erreflexu gutxitzearen ondorioz) eta eskuineko beheko lobuluan arrasak sor ditzake.

Neke diafragmatikoaren seinale klinikoak arnas-urritasuna duen paziente baten arnas-gutxiegitasunaren abisu goiztiarra dira.

Halako seinaleak, hain zuzen, oso iradokitzen dute pazientearen berehalako aireztapen-laguntzaren beharra.

Diafragmaren nekeak hasieran takipnea agertzea eragiten du, eta, ondoren, arnas txandakatze-aldi edo sabeleko arnasketa paradoxikoa.

Arnas txandakatzea muskulu osagarriekin eta diafragmarekin arnasa hartzeko tarte laburrean txandakatzea agertzean datza.

Sabelaldeko arnasketa paradoxikoa, berriz, arnasesfortzu bakoitzarekin sabelaren barruko mugimenduaren arabera aitortzen da.

Fenomeno hau diafragmaren flakiditatearen ondorioz sortzen da arnasketaren muskulu osagarriek presio toraziko barneko negatiboa sortzen duten bakoitzean gorantz tiratzea eragiten duena.

Aireztapen hutsegitearen diagnostikoa (hiperkapnia)

Anamnesia eta azterketa objektiboa dira, jakina, diagnostikoaren lehen urratsak.

Odol-gasen balioak neurtzea oso garrantzitsua da aireztapen-hutsegitea duten pazienteak ebaluatzeko.

Aireztapen hutsegitearen larritasuna paCOz-en igoeraren arabera adierazten da.

Odoleko pH-aren ebaluazioak arnas azidoaren maila identifikatzen du eta tratamenduaren premia iradokitzen du.

Pazienteak berehalako tratamendua behar du pH-a 7.2tik behera jaisten bada.

Tratamendua

Arteria PCO2-ren igoera akutua adierazten du pazienteak ezin duela albeolarraren aireztapen egokia mantentzeko eta baliteke aireztapen-laguntza behar izatea.

PaCO2-k ez ditu balio normalak gainditu behar aireztapen-laguntzarako zantzurik egon dadin.

Esaterako, PaCO2 30 mmHg-koa bada eta, ondoren, arnas muskuluen nekea 40 mmHg-ra igotzen bada, pazienteak berehalako intubazioari eta aireztapen mekanikoari mesede handia atera diezaioke.

Adibide honek, beraz, argi erakusten du nola arterien PaCO2 balioen joera (“joera”) dokumentatzeak lagundutako aireztapenaren zantzua emateko.

Gaixoa intubatuta dagoenean, ezarritako marea-bolumena 10-15 cc/Kg-ko gorputz-pisu ideala izan behar du (adibidez, gaixo obesoetan ez da beharrezkoa marea-bolumen handia).

Pazienteak behar duen aireztapen-tasa bere metabolismoaren araberakoa da, baina

subjektu helduek normalean 8-15 arnas ekintza/minutu behar dituzte. Hala ere, paziente gehienetan aireztapena aldatzen da PaCO2 balioak 35 eta 45 mmHg artean mantentzeko. Salbuespena da garuneko edema duen pazientea, zeinetan PaCO2 balio baxuagoak garezurreko presioa murrizteko baliagarriak izan daitezke.
Beste salbuespen bat PaCO balio kronikoki altua duten pazienteak dira, aireztapen mekanikoaren helburua pH-a muga normaletara itzultzea eta pazientearen PCO2 hasierako balioetara itzultzea da. Hipoventilazio kronikoa eta CO2 atxikipena duen pazientea nahikoa indarrez aireztatzen bada PCO2 normala lortu arte, arnas alkalosiaren arazoa epe laburrean sortzen da eta pazientea epe luzera aireztapen mekanikotik kentzea.

Hala ere, medikuak tratamendu sintomatikoa hasi aurretik aireztapen hutsegitearen kausa zehaztu behar du.

Droga gaindosiaren kasuan, ahaleginak egin behar dira erantzule konposatua, irensten den droga-kopurua, irensten den denbora-tartea eta lesio traumatikorik egon edo ez identifikatzeko.

Droga gaindosi logikoaren tratamenduaren helburu orokorrak toxinaren xurgapena saihestea da (urdaileko garbiketa edo estimulazioa). oka erreflexua eta ikatz aktibatua erabiltzea), sendagaiaren iraizpena areagotzeko (dialisia) eta produktu metaboliko toxikoen pilaketa saihesteko (adibidez, azetilzisteina da azetaminofenoaren gaindosirako aukeratutako antidotoa).

Gaixoaren aireztapen mekanikotik kentzea arnas-gutxiegitasunaren kausa zuzendu eta osasun-egoera kliniko garrantzitsua egonkortu bezain laster has daiteke.

Weaning-parametroek zehazten laguntzen dute noiz izan ohi den arrakasta izateko probabilitate koherentea.

Medikuek hainbat parametro erabili behar dituzte aireztapenetik noiz hasi erabakitzeko, horietako edozein bakarrik nahasgarria izan baitaiteke. Paziente helduetan, 325 cc-tik gorako marea-bolumen espontaneoa eta 38 ekintza/minutu baino gutxiagoko arnas-abiadura espontaneoa konbinatzea badirudi deshutatzeko arrakastaren adierazle ona dela.

Hautatzeko erabiltzen diren metodoak IMV, presio-euskarria eta "T" hodia dira.

Metodo horietako bakoitzak abantailak eta desabantailak ditu, baina bakoitzak paziente gehienak ahalik eta azkarren eraginkortasunez kentzeko gai izan behar du.

Metodo bakoitza pazientearen jarraipen estuan baldintza kontrolatuetan aireztapen euskarria pixkanaka murriztean oinarritzen da.

Azkenik, irensteko erreflexua osorik dagoenean eta hodi endotrakeala behar ez denean egin daiteke extubazioa.

IMVrako kentzea minutuko arnas-ekintzen kopurua ordu gutxiko tartera murriztuz egiten da, pazienteak laguntza mekanikorik behar ez duen arte edo kentzearekiko tolerantzia eskasa erakusten duen arte (adibidez, bihotz-maiztasunaren eta odol-presioaren %20ko aldaketak).

IMVren desabantaila nagusia pazienteari arnasketa espontaneoan ezartzen zaion arnas-lanaren hazkunde potentziala da (13).

Lanaren gehikuntza hori, batez ere, eskari-balbulari jarritako gehiegizko erresistentziari zor zaio. Berriki garatu diren haizagailuak, ordea, arazo hau zuzentzen saiatzen dira.

Presio-euskarriek zirkuitu artifizialaren erresistentziak ezarritako lana gainditzen laguntzen du, inspirazio garaian aurrez zehaztutako presio positiboa administratuz.

Presio-euskarriarekin kentzeak presio-euskarria pixkanaka murriztea eskatzen du pazientearen egoera klinikoaren etengabeko jarraipena eginez.

Gaixoak presio-euskarri maila baxuak (adibidez, 5 cm H2O baino gutxiago) jasaten dituenean, aireztapen-laguntza eten daiteke.

T-hodiaren kentzea, berriz, aireztapen mekanikoa denbora laburrean eten eta pazientea aurrez zehaztutako FiO2-an etengabeko aire-fluxu baten pean jartzen da.

Pazienteari berez arnasa hartzen uzten duen denbora pixkanaka luzatuko da estresaren zantzuak agertu arte edo subjektuak aireztapen-euskarri mekanikoa behar duen arte.