Krzywdzenie i maltretowanie dzieci: jak diagnozować, jak interweniować
Krzywdzenie i maltretowanie dzieci może wymagać uzgodnionej interwencji organów sądowych, bezpieczeństwa publicznego, opieki społecznej i placówek służby zdrowia
Wykorzystywanie i maltretowanie to wszelkie formy fizycznego i emocjonalnego znęcania się, wykorzystywania seksualnego, zaniedbania, zaniedbania lub wykorzystywania komercyjnego lub innego, które skutkują faktycznym lub potencjalnym uszczerbkiem na zdrowiu, przetrwaniu, rozwoju lub godności dziecka w związku charakteryzującym się odpowiedzialnością, zaufaniem lub władzą (WHO).
PROFESJONALISTA OPIEKI NAD DZIEĆMI W NETWOK: ODWIEDŹ STOISKO MEDICHILD NA EMERGENCY EXPO
Co to jest maltretowanie i maltretowanie dzieci?
Maltretowanie to poważna zmiana w relacji między dorosłym a dzieckiem, o czasami subtelnych cechach, których konsekwencje nie zawsze są łatwe do zdiagnozowania.
Kiedy maltretowanie ma miejsce w domu, jest to część wczesnej, zaburzonej relacji z postaciami przywiązania (co samo w sobie stanowi traumę w relacji zaufania i bezpieczeństwa), powodując u dziecka trudności w kontrolowaniu stresu i mechanizmów psychicznych, które regulują zachowanie i emocje.
Maltretowanie może nastąpić w wyniku odosobnionego, poważnego, ekstremalnego zdarzenia, które przytłacza zdolność dziecka do stawiania oporu, lub w wyniku powtarzających się zdarzeń lub przedłużających się warunków (takich jak zaniedbanie), prowadzących do prawdziwych zmian rozwojowych spowodowanych urazem, któremu dziecko jest poddawane.
Jakie są konsekwencje krzywdzenia i maltretowania dzieci?
Badania wykazały, że uraz wywołuje zmiany neurobiologiczne, czyli w funkcjonowaniu mózgu.
Mózgowy system alarmowy, który działa jak swego rodzaju „sygnał dymu”, jest nadal aktywowany i sygnalizuje mózgowi: „niebezpieczeństwo, ucieczka”.
Jednocześnie inne systemy mózgowe, które normalnie funkcjonują jako „wieża kontrolna” (tj. przetwarzanie informacji), zostają dezaktywowane, co skutkuje utratą zdolności do regulowania emocji, samoświadomości, empatii i dostrojenia do innych.
Konsekwencje są ściśle związane z wiekiem, w którym problem zaczyna się pojawiać, jakością i częstotliwością wykorzystywania lub maltretowania oraz obecnością lub brakiem czynników ochronnych.
Generalnie następuje pogorszenie relacji społecznych, co czasami prowadzi do zahamowania i wycofania społecznego, bardzo niskiej samooceny, niskiej pewności siebie i ciągłej dewaluacji własnych działań i myśli, np. „nie jestem zdolny”.
Krótkoterminowymi konsekwencjami mogą być:
- Specyficzne lęki, tj. wywołane przez określone bodźce, takie jak określone miejsce, określony przedmiot, określone zwierzę, pewna sytuacja;
- Nadmierna czujność;
- Utrata zainteresowania;
- Zaburzenia snu;
- Regresje w zachowaniu lub kontroli zwieracza;
- Zmniejszenie lub nadmiar apetytu;
- Zachowania kompulsywne, takie jak kołysanie się, chodzenie tam iz powrotem, pocieranie lub uderzanie przedmiotami;
- Gwałtowne wahania nastroju z niekontrolowanymi napadami płaczu, drażliwością i wyraźną nadpobudliwością, upośledzeniem funkcjonowania w szkole, wycofaniem społecznym, zaburzeniami zachowania, zaburzeniami psychosomatycznymi (bóle brzucha, bóle głowy, kryzysy astmatyczne), a także zespół stresu pourazowego.
Długofalowe konsekwencje mogą być
- Rozwój obrazu siebie i poczucia własnej wartości, sfera interpersonalna;
- Zaburzenia lękowe;
- zaburzenia zachowania seksualnego;
- Zaburzenia odżywiania;
- Nadużywanie substancji;
- Zaburzenia osobowości, psychozy, myśli samobójcze.
Jak diagnozuje się maltretowanie i maltretowanie dzieci?
Diagnoza obejmuje badanie neuropsychiatryczne oraz badanie psychologiczne w celu zrozumienia rozwoju dziecka i profilu psychopatologicznego. Do diagnozy wykorzystywane są standaryzowane testy psychologiczne.
Planowane są wywiady kliniczne i wywiad z rodzicami oraz dziećmi i młodzieżą, a także sesja rodzinna w celu oceny relacji rodzinnych.
W przypadku młodszych dzieci planowane są sesje obserwacji zabawy, aby ocenić zdolność dziecka do spontanicznego przeżywania relacji i odczuwania emocji.
Istnieje również możliwość skorzystania z porad wielospecjalistycznych w zakresie pediatrii, radiologii i ginekologii w przypadku stwierdzenia zmian chorobowych lub wskazań klinicznych.
Jak się leczy
Plan leczenia musi zostać opracowany przez wyspecjalizowany zespół w oparciu o profil psychologiczny dziecka i zasoby rodziny.
Interwencje wskazane przez międzynarodowe wytyczne:
- Indywidualne i zintegrowane interwencje psychoterapeutyczne z udziałem rodziców/osoby dorosłej oraz odbudowanie więzi zaufania;
- Interwencja farmakologiczna oparta na cechach klinicznych i nasileniu.
Jakie są prognozy w przypadku znęcania się nad dzieckiem lub maltretowania?
„Nie ma rany, której nie można zagoić”.
Stan przemocy nie jest dla jednostki potępieniem, ale czynnikiem ryzyka w jej ścieżce rozwojowej, na którą składają się również indywidualne czynniki ochronne (genetyczne, neurobiologiczne, poznawcze, emocjonalne) oraz zasoby otaczającego środowiska.