Deze Europese beleidsbrief is een output van RISC-KIT (Resilience-Increasing Strategies for Coasts- Toolkit) en PEARL (Voorbereiding op extreme en zeldzame gebeurtenissen in kustgebieden). Het bevat enkele kernboodschappen over de ontwikkeling van nationale en lokale strategieën die zijn toegesneden op de historische en sociaal-culturele kenmerken van de gebieden waar ze moeten worden geïmplementeerd. Het benadrukt het belang van multi-level communicatie en stakeholder inclusie in verschillende case studies uitgevoerd in het kader van de twee projecten. Door de EU kansen te bieden om de rampenrisicoverminderingsstrategieën van de lidstaten te ondersteunen en te coördineren, wil ze bijdragen aan de verbetering van regionaal risicobeheer.

Kuststormen, zeespiegelstijging en overstromingen hebben in heel Europa aanzienlijke gevolgen veroorzaakt en zullen blijven veroorzaken en de veiligheid van mensen en hun levensonderhoud in gevaar brengen. Momenteel leeft een derde van de bevolking van de Europese Unie (EU) binnen 50 km van de kust en genereert naar schatting 30% van het totale bruto binnenlands product (bbp) van de EU. De economische waarde van kustgebieden binnen 500-meters van Europese zeeën wordt geschat op tussen € 500 - 1000 miljard alleen (EC 2014a).

Vanwege de bevolking en economische groei en de verhoogde kans op gevaren als gevolg van klimaatverandering, wordt verwacht dat de risico's (de waarschijnlijkheid van het optreden van een gevaar vermenigvuldigd met de gevolgen) in de nabije toekomst zullen toenemen (IPCC Vierde Beoordelingsrapport 2007). De kosten van niet-handelen worden geschat op € 6 miljard door 2020, wat hoger is dan de jaarlijkse kosten van het nemen van voorzorgs- en aanpassingsmaatregelen. Omgekeerd kan tot € 4.2 miljard aan nettovoordelen worden gecreëerd als actie wordt ondernomen (EC 2014a). Daarom is een herevaluatie van de huidige strategieën voor rampenrisicovermindering (DRR) aan de kust noodzakelijk en moet een nieuwe mix van preventie, mitigatie, paraatheid en vroege-responsmaatregelen worden overwogen.

DRR-maatregelen kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën: preventie, mitigatie en paraatheidsmaatregelen. De eerste categorie wordt gebruikt om te voorkomen dat het gevaar zich voordoet door maatregelen zoals dijken en duinen. Deze maatregelen worden toegepast in sterk ontwikkelde kustgebieden. Mitigatiemaatregelen worden gebruikt om de gevolgen van een gevaar te verminderen en worden vaak toegepast in minder verstedelijkte gebieden. Deze omvatten structurele (bijv. Lage duinen, strandsuppleties, moerasgebieden) en niet-structurele maatregelen (bijv. Beperking van bouw- of overstromingsbestendige gebouwen) (Veraart et al. 2009; Walker et al. 2004). Paraatheidsmaatregelen zoals Early Warning Systems (EWS) en evacuatieplannen worden gebruikt in combinatie met preventie- en mitigatiemaatregelen voor gevallen waarin stormen het beschermingsniveau overschrijden (Ciavola et al. 2011a en b) of als stand-alone maatregelen in gebieden met minimale activa en een lage bevolking in de kustzone.

Omdat het investeringsniveau in kustgebieden een belangrijke rol speelt bij de selectie en effectiviteit van DRR-maatregelen, is voor kustontwikkeling vereist dat DRR-strategieën worden aangepast om zich aan deze veranderingen aan te passen. De verwachting is dat DRR-strategieën die sterk afhankelijk zijn van paraatheid en sommige risicobeperkende maatregelen zullen verschuiven naar meer preventieve maatregelen naarmate het niveau van de ontwikkeling van kustgebieden toeneemt.