Diabetes type 1 en type 2: wat zijn de verschillen?
Diabetes mellitus is een ziekte die wordt veroorzaakt door de som van verschillende factoren, vooral in westerse landen. Deze omvatten enerzijds de voortschrijdende vergrijzing van de bevolking, slechte eetgewoonten en de daaruit voortvloeiende toename van het aantal zwaarlijvige mensen; aan de andere kant de toename van vroege diagnose en aan de andere kant de afname van het sterftecijfer van diabetespatiënten
Diabetes mellitus: wat is het en wat veroorzaakt het?
Diabetes wordt veroorzaakt door hyperglykemie, dwz een verhoging van het glucosegehalte in het bloed, als gevolg van een defect in de secretie of onvoldoende werking van insuline, het hormoon dat door de cellen van de alvleesklier wordt geproduceerd en dat verantwoordelijk is voor het reguleren van de suikerspiegels.
Er zijn twee verschillende soorten diabetes mellitus: diabetes type 1, die tussen 3% en 5% van de diabetici treft, en de meer algemene diabetes type 2, die meer dan 90% van de patiënten met diabetes treft.
Dit zijn twee heel verschillende ziekten, zowel wat betreft het ontstaan en de behandeling als de impact op het leven van patiënten.
Hoewel het soms een subtiele ziekte is, die kan optreden zonder duidelijke symptomen en enige tijd stil blijft, zijn de symptomen in acute gevallen vermoeidheid, polyurie (verhoogd urinevolume) met daaropvolgende polydipsie (verhoogde dorst), gewichtsverlies en buikpijn .
De langetermijngevolgen van hyperglykemie leiden tot het optreden van de gevreesde complicaties van diabetes: retinopathie, nefropathie, neuropathie en hart- en vaatziekten (coronaire hartziekte, beroerte, arteriopathie van de onderste ledematen).
Diabetes mellitus kan worden gediagnosticeerd met een eenvoudige bloedglucosetest met behulp van een normaal bloedmonster.
Type 1 diabetes: een ernstige auto-immuunziekte
Type 1-diabetes komt vooral voor in de kindertijd en adolescentie (maar zeldzamer ook bij volwassen patiënten) en wordt veroorzaakt door een totaal gebrek aan insuline, veroorzaakt door de vernietiging van de bètacellen van de pancreas als gevolg van het verschijnen van auto-antilichamen.
We weten nog niet de werkelijke oorzaken van deze abnormale immuunrespons, maar het lijkt verband te houden met erfelijke factoren die worden beïnvloed door omgevingsdeterminanten (bijvoorbeeld bepaalde virale infecties).
Type 2 diabetes: een multifactoriële ziekte
Type 2-diabetes daarentegen treedt meestal op na de leeftijd van 30-40 jaar.
Verschillende mechanismen zijn betrokken bij het ontstaan van deze metabole pathologie, maar klassiek is het initiële defect insulineresistentie, dwz verminderde insulinewerking in de doelorganen, wat enerzijds leidt tot overmatige productie van glucose door de lever en anderzijds tot verminderd gebruik door de spieren.
Tot de belangrijkste risicofactoren voor het ontstaan van diabetes type 2 behoren de familiegeschiedenis, een zittend leven, een te vet- en suikerrijk dieet en overgewicht.
Hyperglykemie bij deze ziekte kan een geleidelijk begin hebben, daarom kan diabetes type 2 zich enkele jaren stil gedragen, voordat het leidt tot de ontwikkeling van symptomen en vaak kunnen bij het begin al complicaties optreden die typerend zijn voor de ziekte.
Is het mogelijk om diabetes te voorkomen?
Helaas is het momenteel niet mogelijk om het ontstaan van diabetes type 1 te voorkomen, hoewel er wel onderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheid om in te grijpen in de vroegste stadia van de ziekte.
Het is echter mogelijk diabetes type 2 te voorkomen door gezond te eten met weinig vet en calorieën, regelmatig te bewegen en overgewicht te vermijden.
Deze maatregelen zijn vooral effectief in het geval van diabetes type 2: er zijn onderzoeken die bevestigen dat een aangepaste levensstijl effectiever is dan farmacologische interventie bij het verlagen van de bloedsuikerspiegel.
Insuline en bloedsuikerverlagende medicijnen: behandelingsopties
Diabetes type 1 kan alleen worden behandeld met insuline.
Insuline kan worden toegediend met klassieke subcutane injecties of met continue infusiesystemen (de pomp).
Met deze behandeling, die continu en levenslang moet zijn, kunnen patiënten een normaal dagelijks leven leiden.
Het is echter heel belangrijk dat ze verwijzen naar gespecialiseerde en multidisciplinaire centra, zowel voor de behandeling van diabetes zelf als voor de behandeling van complicaties die kunnen optreden in verband met deze ziekte.
Voor de behandeling van type 2 hebben we echter verschillende therapeutische opties beschikbaar, en de afgelopen jaren hebben we inderdaad de introductie gezien van verschillende nieuwe 'innovatieve' geneesmiddelen die de klinische praktijk de komende jaren aanzienlijk zullen veranderen, en waarvan ook is aangetoond dat ze hebben een significant voordeel op het cardiovasculaire risico, de belangrijkste doodsoorzaak bij type 2-diabetes.
In het bijzonder wordt verwezen naar analogen van GLP-1 (Glucagon-achtige peptide-1), een hormoon waarvan de taak is om de secretie van insuline te vergemakkelijken, geproduceerd door darmcellen na de inname van voedsel; en voor glyflozines, of remmers van natriumglucose-cotransporter 2 (SGLT2), die de eliminatie van glucose via de urine bevorderen door de werking op een nierreceptor.
Er moet echter worden vermeld dat er geen enkele medicamenteuze therapie is die geldig is voor alle patiënten met type 2 d.: therapieën moeten worden afgestemd op de behoeften van de individuele patiënt, op basis van zijn of haar kenmerken en klinische geschiedenis.
Lees ook:
Diabetes herkennen, een belangrijk moment in patiënteninterventie
Diabetes, onderzoekers van Yale University ontwikkelen oraal medicijn met dubbel effect