Gertaera natural hauen motak, kausak eta arriskua

Lurrikarek beldurra eragingo dute beti. Iragartzea oso konplikatua ez ezik –kasu batzuetan ia ezinezkoa– gertakari mota irudikatzen dute, baita indar suntsitzailea duten gertaerak ere irudika ditzakete, non milaka eta ehunka pertsona hiltzen baitituzte edo gainerako egunetan etxerik gabe geratuko direlarik.

Baina zeintzuk dira gure eguneroko bizitza benetan kaltetu eta suntsitu dezaketen lurrikara mota desberdinak? Ikus ditzagun adibide batzuk eta informazio gehiago.

Sakonera, eta zer esan nahi duen epizentroarentzat

Batzuetan galdera agerikoa da: sakontasuna alderdi erabakigarria izan daiteke batean Lurrikararen? Jende askok uste du lurrikara sakonago batek kalte gehiago egiteko gai dela, baina egia guztiz kontrakoa da. Lurrikara sakon batek oraindik zalantza asko sor ditzakeen arren non hurrengoak joko duen, lurrikararik suntsitzaileenak gaur egun lurrazaletik hurbilago sentitu ohi direnak dira. Lurrikara bat gainazaletik zenbat eta gertuago egon, beraz, orduan eta kalte handiagoak izango dira, eta erreskate-ahaleginak zaildu ditzake. lurra ere zatitu eta mugitu daiteke.

Bi mota baino ez daude, baina arrazoi asko daude

Argudio nagusiari erantzuteko: bi mota daude, subsultory eta ondulatorioa. Lehen lurrikara motak dena bertikalki astintzen du (goitik behera) eta sarritan gertatzen da epizentroaren eremuan. Aldiz, lurrikara ondulatorioak –arriskutsuena ere bai– dena mugitzen du ezkerretik eskuinera (eta alderantziz). Azken kasu honetan, oso garrantzitsua da larrialdiko prozedurak jarraitzea.

Hala ere, lurrikara bat gertatzeko arrazoi desberdinak daude. Adibidez, izaera tektonikoko lurrikarak akatsen mugimenduaren ondorioz gertatzen dira, klasikoenak dira eta baita indartsuenak ere. Ondoren, izaera bolkanikoa dutenak daude, beti sumendi aktiboen inguruan gertatzen direnak eta indar gutxiago dutenak. Erortzen diren lurrikarak, berriz, mendietako lur-jausien ondorioz gertatzen dira, eta, berriz, gertaera lokalizatua dira. Gizakiak sortutako lurrikarak, eztandak edo beste elementu berezi batzuk ere, gizakiak eragindakoak izan daitezke (adibidez, bonba atomiko batek 3.7 graduko lurrikara bat eragin dezake).

Bezain beste magnitude kezkatuta dago, sinpleagoa da: eskala ezberdinetatik joaten zara, eta zenbat eta larritasuna handiagoa izan, orduan eta arriskutsuagoa da dardara. Esaterako, Alaskan 7 magnitudeko eta 10 kilometroko sakonera duen lurrikara bat ikusita, kostaldeko zaindariari tsunami arrisku bati adi egon behar zuela ohartarazi zioten, lurrikara hauek ondorio asko izan ditzaketelako.