Body Dysmorphofobie: symptomen en behandeling van Body Dysmorphism Disorder

By Cristiano Antonino On December 6, 2022

Body Dysmorphism Disorder (historisch bekend als dysmorphofobie) valt in de bredere categorie van somatoforme stoornissen, die worden gekenmerkt door de aanwezigheid van lichamelijke symptomen die niet worden gerechtvaardigd door een algemene medische aandoening, evenals door de effecten van een middel of een andere psychische stoornis

Het kenmerk van dysmorfofobie is de preoccupatie met een defect in het fysieke uiterlijk

Het kan volledig denkbeeldig zijn, of, als er een echte kleine fysieke afwijking aanwezig is, de zorg van de proefpersoon gaat veel verder dan normaal.

Klachten gaan gemakkelijk over milde of denkbeeldige afwijkingen van het gezicht of het hoofd, zoals dikker of dunner haar, acne, rimpels, littekens, vasculaire verschijnselen, bleekheid of roodheid, zweten, asymmetrieën of disproporties van het gezicht, of overbeharing.

Andere veelvoorkomende zorgen van dysmorfe personen hebben betrekking op de vorm, grootte of een ander uiterlijk van de neus, ogen, oogleden, wenkbrauwen, oren, mond, lippen, tanden, kaak, kin, wangen of hoofd.

Elk ander deel van het lichaam kan echter een reden tot bezorgdheid worden (bijv. geslachtsdelen, borsten, billen, buik, armen, handen, voeten, benen, heupen, schouders, ruggengraat, grotere delen van het lichaam of algehele lichaamsafmetingen, of lichaamsbouw en spiermassa).

Bij dysmorfofobie kan de preoccupatie tegelijkertijd verschillende delen van het lichaam aantasten

Deze aandoening wordt voornamelijk waargenomen bij adolescenten van beide geslachten en is nauw verwant aan de transformaties van de puberteit.

Als het volwassen proefpersonen betreft, is het complexer, omdat de persoon aan het einde van de adolescentie een gevoel van zelfvertrouwen zou moeten verwerven zodat hij of zij harmonieus met anderen kan omgaan, zonder last te hebben van minderwaardigheidscomplexen die verband houden met fysieke verschijning, laat staan door duidelijke symptomen zoals die van dysmorfie.

De meeste mensen met deze stoornis ervaren ernstige ongemakken met hun vermeende misvorming, en beschrijven hun zorgen vaak als 'intens pijnlijk', 'kwellend' of 'verwoestend'.

De meesten vinden hun zorgen moeilijk te beheersen en doen weinig of geen poging om ze te weerstaan.

Dientengevolge besteden dysmorfofoben vaak vele uren per dag aan het nadenken over hun "defect" en hoe dit te verhelpen (soms hun toevlucht nemend tot cosmetische chirurgie of zelfmanipulaties die het erger kunnen maken), tot het punt dat deze gedachten hun leven kunnen domineren.

Gevoelens van schaamte over hun 'gebrek' kunnen leiden tot het vermijden van werk, school of sociale contacten.

Deze mensen met lichaamsdysmorfie voeren dwanghandelingen uit om het vermeende defect te onderzoeken, te verbeteren of te verbergen

Ze hebben bijvoorbeeld de neiging om zichzelf te controleren in de spiegel of andere reflecterende oppervlakken, besteden overmatige zorg aan hun uiterlijk, hebben de neiging hun haar herhaaldelijk te kammen of te wassen, maken voortdurend vergelijkingen met het uiterlijk van anderen, zoeken geruststelling of proberen anderen te overtuigen van hun defect.

Dysmorfofobie kan effectief worden behandeld met cognitieve gedragspsychotherapie, waarbij veel technieken worden ontleend aan technieken die worden gebruikt voor de behandeling van obsessief-compulsieve stoornissen, waarmee verschillende overeenkomsten bestaan.

Medicijnen zijn zelden effectief, tenzij er enige comorbiditeit is met ernstige depressie.