Disfunctionele interacties: wat is de dramadriehoek van Karpman?

By Cristiano Antonino On 13-2023-XNUMX

De Karpman-driehoek (of dramadriehoek) is een theoretisch model van disfunctionele interactie dat wordt gebruikt in machts- en verantwoordelijkheidsrelaties in conflicten

De theoretische aanname is gebaseerd op de zeer specifieke rol die elke persoon speelt in deze interactie: de rol van elke persoon heeft niet alleen gevolgen voor zichzelf, maar ook voor anderen.

Wat zijn de rollen van de dramatische driehoek van Karpman?

Er zijn drie rollen in de driehoek van Karpman, net als de hoekpunten van de driehoek (vandaar de naam):

De vervolger

De 'het is allemaal jouw schuld!' patroon is geassocieerd met deze rol.

De vervolger (of dader) pest het slachtoffer met een hyperkritische, onderdrukkende en veroordelende houding.

Hij voelt zich superieur en manifesteert zijn vermeende superioriteit en grootsheid.

Hij draagt dit masker van pretentie om te voorkomen dat hij naar zijn eigen gevoelens luistert en om te voorkomen dat hij verpletterd wordt door zijn eigen angsten.

De vervolger heeft het slachtoffer nodig omdat hij hierdoor zijn eigen onzekerheid en emotionele ontregelingsproblemen op haar kan projecteren.

De redder

Bij deze rol hoort het 'Ik help je!' patroon.

De redder heeft de rol om het slachtoffer te ondersteunen.

Hij is een persoon die niet in staat is zijn eigen grenzen te accepteren en met zijn conflicten om te gaan, hij voelt zich een onopgeloste persoon die probeert zijn problemen te vergeten en weg te nemen of te ontkennen door zich aan de ander te wijden.

Door zijn filantropische kwaliteiten te tonen en zich onmisbaar te voelen voor de ander, voelt hij zich vervuld; wanneer hij het slachtoffer echter niet kan helpen, voelt hij zich gefrustreerd.

De hulp van de hulpverlener is niet goed voor het slachtoffer en maakt hem niet in staat om verantwoordelijkheid te nemen, waardoor hij kwetsbaar wordt voor de vervolger.

Het slachtoffer

In verband met deze rol is de 'arme ik!' patroon.

Het slachtoffer is geen echt slachtoffer, maar draagt dit masker.

Ze voelt zich wanhopig en onderdrukt, beschuldigd en afhankelijk.

Deze rol geeft de mogelijkheid om constant dicht bij de redder te blijven en te allen tijde genegenheid en troost te ontvangen: het slachtoffer bevredigt zo zijn behoefte aan afhankelijkheid, voelt zich nooit verantwoordelijk voor wat er gebeurt, hij schuift alle schuld naar zijn vervolger.

Deze drie rollen worden over het algemeen gespeeld door drie mensen in constante interactie en op een rigide manier, waarbij elk de neiging heeft om de vicieuze cirkel te voeden met deze relationele kenmerken van de ander.

De hulp die de redder biedt, stelt het slachtoffer niet in staat om zelf verantwoordelijkheid te nemen of middelen te ontwikkelen, waardoor ze gedwongen wordt om altijd in een positie van minderwaardigheid, afhankelijkheid en behoefte te blijven.

Het gebeurt dat de rollen kunnen wisselen, maar de dynamiek blijft hetzelfde, zonder uitweg uit de cirkel!

Karpmans dramadriehoek in sprookjes

Om zijn driehoek voor te stellen, liet Karpman zich inspireren door het model van sprookjes, dat we vaak tegenkomen

een hoofdrolspeler die de rol van het hulpeloze slachtoffer belichaamt (Roodkapje, Hans en Grietje, Doornroosje),
een antagonist (de wolf, de heks, de boeman),
een redder (de goede fee, de jager).

Soortgelijke stereotiepe rollen worden ook ingenomen door personages in opera of op andere artistieke gebieden.

Hoe kom je uit de dramatische driehoek?

Om uit deze situatie te komen, moet elke rol veranderingen aanbrengen.

Voor het slachtoffer is het noodzakelijk om te proberen haar eigen autonomie te ontwikkelen: ze moet zich daarom inspannen en verantwoordelijkheid nemen, voortbouwend op haar zelfvertrouwen en gevoel van eigen effectiviteit.

Hij moet zijn kwetsbaarheid als uitgangspunt gebruiken om zichzelf te herstructureren.

De vervolger moet proberen zijn beperkingen en onzekerheden te erkennen en te accepteren, assertiever te worden en op te houden anderen te veroordelen.

De redder moet mensen vrij laten om te kiezen of ze al dan niet een relatie met hem aangaan, ze niet langer alleen uit nood aan hem binden, zijn aandacht richten op zijn eigen conflicten, proberen ze op te lossen en leren om hulp te vragen. Kortom, ze moet zijn persoonlijkheid accepteren zonder toevlucht te nemen tot vals altruïsme.

Wat moeten we doen:

Kies in het dilemma 'ik of de ander' voor jezelf;
Accepteer de dader desnoods rechtstreeks te confronteren;
Accepteer hem teleur te stellen door "Nee" te zeggen;
Angst en schuldgevoelens onder ogen zien;
Actie niet uitstellen voor je eigen bestwil totdat je deze gevoelens niet meer hebt.