Epilepsie: symptomen, diagnose, behandeling en prognose
Epilepsie is een neurologische aandoening die mensen van alle leeftijden kan treffen. Het onderscheidende kenmerk van deze ziekte is de herhaling van convulsieve aanvallen waaraan de patiënt ten prooi valt
Informatie gaat van de hersenen naar de zenuwen via neuronen (zenuwcellen) en vormt hersenactiviteit; dit is een elektrochemisch proces dat gevolgd kan worden door middel van een elektro-encefalograaf, een instrument dat de elektrische activiteit van neuronen kan registreren en 'transcriberen'.
Epileptische aanvallen worden veroorzaakt door afwijkingen in deze elektrische doorgang van informatie.
Soorten epilepsie
Er zijn twee soorten aanvallen, gegeneraliseerde aanvallen, die alle of een groot deel van de hersenen aantasten, en partiële aanvallen, die slechts een deel van de hersenen aantasten.
Epilepsie presenteert zich meestal met gegeneraliseerde aanvallen, behalve in die gevallen die zich voordoen tijdens de kindertijd en een duidelijk lokaal punt hebben.
Gegeneraliseerde epilepsie-aanvallen zijn onderverdeeld in twee soorten, de grote en de kleine.
Gedeeltelijke aanvallen, aan de andere kant, worden gekenmerkt door lokale aanvallen, waarbij de aangedane persoon alert blijft maar veranderde bewegingen en sensaties, en complexe partiële aanvallen, waarbij de abnormale bewegingen en sensaties gepaard gaan met veranderingen in het bewustzijn van het individu.
Symptomen van epilepsie
Epilepsie is een ziekte die wordt gekenmerkt door chronische en terugkerende aanvallen zonder bekende oorzaak.
Naast epileptische aanvallen kunnen er echter ook andere bijzondere tekenen of symptomen aanwezig zijn, zoals hoofdpijn, een verandering in stemming of energie, duizeligheid, flauwvallen, verwardheid en geheugenverlies.
Bij sommige patiënten wordt de eigenlijke crisis voorafgegaan door een aura, die de dreigende crisis aangeeft.
Gegeneraliseerde crises: de kleine kwaal
Specifieke symptomen van een lichte ziektecrisis zijn minimale of afwezige bewegingen die zich meestal voordoen als een blik in de ruimte, kort en plotseling bewustzijnsverlies gedurende enkele seconden, herhaling van de crisis zelf, verminderd leren.
Vaak treden kleine ziektecrises (ook wel absentiecrises genoemd, juist vanwege de schijnbare afwezigheid van de patiënt) op tijdens de kindertijd en hebben dan de neiging om te ijlen en soms te verdwijnen.
Gegeneraliseerde crises: het grote kwaad
Kenmerkende symptomen van een grand mal aanval zijn hevige spiersamentrekkingen die het lichaam van de patiënt doen schudden, stijfheid, bewustzijnsverlies, enkele seconden ademnood, urine-incontinentie, mogelijk bijten op tong en wangen, verwardheid en zwakte aan het einde van de crisis.
Partiële aanvallen: eenvoudige partiële aanvallen
Specifieke symptomen van eenvoudige partiële aanvallen zijn spiersamentrekkingen van een specifiek deel van het lichaam van de patiënt, de aanwezigheid van abnormale sensaties, mogelijke misselijkheid, zweten, blozen en verwijde pupillen.
Complexe partiële aanvallen
Kenmerkende symptomen van complexe partiële aanvallen zijn een zeker automatisme, de aanwezigheid van abnormale sensaties, misselijkheid, zweten, opvliegers, verwijde pupillen, veranderingen in persoonlijkheid of alertheid, mogelijk bewustzijnsverlies, veranderingen of hallucinaties in de smaak- of reukzin.
Epilepsie, de oorzaken van een aanval
Om de primaire oorzaak van epileptische aanvallen te achterhalen, moet eerst worden onderzocht op welke leeftijd de ziekte voor het eerst optrad.
Bij sommigen kunnen aanvallen worden veroorzaakt door hormonale veranderingen als gevolg van zwangerschap of menstruatie, reeds bestaande pathologieën of zintuiglijke prikkels zoals licht, geluid, aanraking.
In veel gevallen is er geen echte trigger.
Ervan uitgaande dat de omstandigheden waaronder een aanval optreedt in ieder geval bijzondere omstandigheden zijn, kan worden gesteld dat iedereen een epileptische aanval kan krijgen.
De hoeveelheid stimulatie die nodig is om een dergelijke aanval uit te lokken, wordt gewoonlijk de 'aanvalsdrempel' genoemd; veel epilepsiepatiënten hebben een lage drempel.
Veelvoorkomende triggers voor aanvallen kunnen worden overwogen:
- Idiomatische oorzaken
Wanneer er geen duidelijk geïdentificeerde oorzaak is. In dit geval begint de ziekte vaak tussen de leeftijd van 5 en 20 jaar, heeft geen klinische geschiedenis van andere neurologische aandoeningen, maar een familiegeschiedenis van andere aanvallen.
- Genetische of ontwikkelingsstoornissen of laesies tijdens de geboorte
In dit geval kunnen aanvallen in de vroege kinderjaren beginnen.
- Stofwisselingsziekten
Zoals diabetes mellitus, verstoorde elektrolytenbalans, nierinsufficiëntie, voedingstekorten, fenylketonurie, gebruik van, intoxicatie of onthouding van drugs of alcohol; in dit geval kan de ziekte op elke leeftijd voorkomen.
- Hoofdwonden
Epileptische aanvallen treden meestal op binnen 2 jaar na het begin van de laesie, maar duiden niet noodzakelijkerwijs op chronische ontwikkeling van de ziekte; ze kunnen op elke leeftijd voorkomen (afhankelijk van hoe lang de patiënt de verwonding heeft opgelopen), met een hogere incidentie op volwassen leeftijd en zijn waarschijnlijker in het geval van schade aan de hersenvliezen.
- Hart-en vaatziekten
Ze vertegenwoordigen de meest voorkomende oorzaak bij mensen ouder dan 60 jaar.
- Degeneratieve ziektes
Seniele dementie als gevolg van de ziekte van Alzheimer en soortgelijke ziekten.
- infecties
Meningitis, encefalitis, hersenabcessen, chronische infecties, complicaties van AIDS en andere ziekten die het immuunsysteem aantasten; aanvallen kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar ze kunnen ook omkeerbaar zijn (dwz zodra de onderliggende ziekte is overwonnen, verdwijnen de aanvallen ook).
- Epileptische aanvallen voorkomen
Over het algemeen is het niet mogelijk om te spreken van het voorkomen van de ziekte.
Wat wel mogelijk is, is het voorkomen van de verergering van aanvallen.
Een adequaat dieet, goede slaap en onthouding van drugs en alcohol kunnen de kans op het verergeren of versnellen van een aanval sterk verminderen.
- Diagnose van epilepsie
Om de diagnose epilepsie te stellen, moet men eerst de klinische geschiedenis van de patiënt onderzoeken, die typisch de aanwezigheid van terugkerende aanvallen documenteert; lichamelijk onderzoek kan specifieke neurologische gebreken aantonen.
Het meest relevante onderzoek voor de diagnose van epilepsie is zeker het elektro-encefalogram, dat in sommige gevallen zelfs het exacte punt van de laesie kan lokaliseren die de aanvallen veroorzaakt.
Andere laboratorium- en instrumentele tests kunnen ook worden voorgeschreven, zoals het aantal bloedcellen, lever- en nierfunctietests, tests voor virale markers, hersenvochtanalyse, CT-scans, MRI-scans en lumbaalpunctie.
Deze onderzoeken zijn ook nuttig voor het ontdekken van andere tijdelijke en omkeerbare oorzaken van epileptische aanvallen, zoals koorts, mogelijke chemische onevenwichtigheden, toxemie tijdens de zwangerschap, onthouding van alcohol en drugs (vooral barbituraten en benzodiazepinen) en drugsgebruik.
Er zijn aandoeningen die symptomen kunnen hebben die lijken op die veroorzaakt door epileptische aanvallen; deze aandoeningen zijn voorbijgaande ischemische aanvallen, woede- en paniekaanvallen of elke andere aandoening die in het algemeen tremoren en bewustzijnsverlies veroorzaakt.
Behandeling van epilepsie
Eerste hulp bij grand mal-aanvallen
In het geval van een grand mal aanval moet men
- zorg ervoor dat de persoon wordt beschermd tegen letsel;
- men moet niet proberen een hard voorwerp, bv een lepel, tussen de tanden te forceren, omdat dit nog meer schade kan aanrichten dan men probeert te voorkomen;
- het is noodzakelijk om voorwerpen uit de omgeving te verwijderen die tijdens de aanval zouden kunnen vallen en de patiënt zouden kunnen verwonden (bijv. meubilair in een kamer, zoals stoelen, laden, iets scherps, enz.);
- absoluut verbieden om de patiënt tijdens de crisis in bedwang te houden;
- probeer te voorkomen dat de patiënt aspireert overgeven of slijm; hiertoe verdient het de voorkeur de patiënt op zijn zij te draaien als hij braakt of in slaap valt;
- als de patiënt cyanotisch wordt of stopt met ademen, draai de patiënt dan opzij en probeer de luchtwegen open te houden, mogelijk door de tong te bewegen die hen blokkeert. De ademhaling wordt direct na de crisis automatisch hervat. Slechts zelden is mond-op-mondbeademing nodig, die in ieder geval nooit mag worden uitgevoerd tijdens een crisis.
Medische noodinterventie
Langdurige of herhaalde aanvallen kunnen leiden tot ernstig zuurstofgebrek bij de patiënt met een aanval.
In dit geval is dringend ingrijpen door gespecialiseerd medisch personeel vereist.
Bij de zorg voor een patiënt met dit type aanval is het daarom van vitaal belang om onmiddellijk medische hulp in te roepen; het kan ook nodig zijn om ademhalingsonderhoudsmaatregelen te implementeren.
Het kan ook nodig zijn om intraveneuze glucose en thiamine toe te dienen als de aanvallen worden veroorzaakt door lage bloedspiegels van deze elementen, of intraveneuze toediening van diazepam of lorazepam of anticonvulsiva (fenytoïne en fenobarbital) om langdurige aanvallen onder controle te houden.
Hiervoor kan ook algemene anesthesie worden gebruikt.
Alleen als de aanval onder controle is, kunnen orale anticonvulsiva worden toegediend.
Wat te doen na een aanval?
Het is een goede gewoonte om elk detail van de epileptische aanval vast te leggen en deze vervolgens aan de behandelend arts voor te leggen.
De benodigde gegevens zijn zeker de datum en het tijdstip van de aanval, de duur ervan, het betrokken lichaamsdeel, het soort bewegingen of andere aanwezige symptomen, mogelijke oorzaken of andere bekende factoren.
Geïsoleerde aanvallen worden vaak behandeld op basis van het type aanval en de mogelijke trigger; over het algemeen worden anticonvulsiva gebruikt.
In ieder geval mogen verwondingen als gevolg van vallen of schokken nooit over het hoofd worden gezien.
Wat te doen na de diagnose epilepsie?
Als de trigger bekend is, maakt behandeling van de oorzaak meestal een einde aan epileptische aanvallen.
Dit is bijvoorbeeld het geval bij hersenletsel, tumoren, etc.
Er zijn echter andere factoren die een epileptische aanval kunnen veroorzaken of een voorheen goed onder controle staande aandoening kunnen verergeren; deze aandoeningen zijn zwangerschap, gebrek aan slaap, het niet nemen van doses van een medicijn, het gebruik van drugs, medicijnen en alcohol en de aanwezigheid van andere ziekten.
De meest voorkomende complicaties van epilepsie zijn nauw verbonden met aanvallen en zijn daarvan afhankelijk
Veel voorkomende complicaties zijn:
- verwondingen veroorzaakt door vallen, schokken en die veroorzaakt door het gebruik van gevaarlijke machines of het besturen van motorvoertuigen tijdens een aanval;
- aspiratie van vloeistof in de longen;
- mogelijke blijvende hersenbeschadiging,
- bijwerkingen door medicatie;
- leer moeilijkheden;
- misvormingen bij de foetus bij vrouwen die bepaalde anti-epileptica gebruiken (raadpleeg bij zwangerschap uw arts die zal overwegen de dosis te verlagen of van medicatie te veranderen).
Prognose: is het mogelijk om te herstellen van epilepsie?
Epilepsie is in alle opzichten een levenslange chronische aandoening; in sommige gevallen kan echter een verbetering optreden die kan leiden tot een verlaging van de dosering of zelfs tot stopzetting van de huidige therapie.
Een periode van ten minste vier jaar, gekenmerkt door de afwezigheid van aanvallen, kan de vermindering of stopzetting van het medicijn bevestigen.
Overlijden of blijvende hersenbeschadiging als gevolg van een epileptische aanval komt zelden voor, maar kan optreden als de aanval aanhoudt of als de patiënt aanvallen heeft die dicht bij elkaar liggen, op korte afstand van elkaar.
In dit geval wordt de dood of hersenbeschadiging veroorzaakt door de afwezigheid van zuurstof (ischemie) in het hersenweefsel en de dood ervan (infarct).
Ernstige verwondingen kunnen optreden als de patiënt tijdens het rijden of tijdens het gebruik van bijzonder gevaarlijke materialen of machines een aanval krijgt; het is daarom duidelijk dat dergelijke activiteiten in het algemeen moeten worden verboden voor patiënten met slecht gecontroleerde aanvallen.
Het is echter ook waar dat niet-frequente aanvallen de kwaliteit van leven van de patiënt niet aantasten of ernstig aantasten.
Werk, school en recreatie hoeven niet te worden verboden voor patiënten met epilepsie, zolang de juiste voorzorgsmaatregelen worden genomen.
Lees ook:
Emergency Live nog meer ... Live: download de nieuwe gratis app van uw krant voor IOS en Android
European Resuscitation Council (ERC), de richtlijnen voor 2021: BLS – Basic Life Support
Nieuw epilepsiewaarschuwingsapparaat kan duizenden levens redden
Toevallen en epilepsie begrijpen
Eerste hulp en epilepsie: een aanval herkennen en een patiënt helpen?
Epilepsie bij kinderen: hoe ga je om met je kind?
Epileptische aanvallen: hoe ze te herkennen en wat te doen?
Afwezigheidstype bij kinderen Epilepsie of pycnolepsie: oorzaken, symptomen, diagnose, behandeling