Infecties: risico bij oncohematologische kinderen. Wat is neutropenie?

By Cristiano Antonino On 18 mei 2023

Oncohematologische kinderen en infecties: bij pediatrische patiënten met oncohematologische aandoeningen is het immuunsysteem aangetast, waardoor het risico op infecties toeneemt

Kinderen en jongeren met oncohematologische aandoeningen hebben vaak een verminderde werking van het immuunsysteem

Vanwege deze kwetsbaarheid lopen ze een groter risico om een infectie op te lopen.

Deze aandoening met een immunologisch tekort wordt veroorzaakt door de ziekte zelf en door de behandelingen met chemo-immuunradiotherapie die voor de behandeling worden gebruikt.

Bij dit type patiënt vormen infecties een potentieel dodelijk gevaar en het is daarom noodzakelijk om deze zo goed mogelijk te voorkomen.

Witte bloedcellen zijn de eerste verdedigingslinie van het lichaam tegen bacteriën, virussen en schimmels. Er zijn verschillende subtypes, waarvan neutrofielen en lymfocyten ongetwijfeld de belangrijkste zijn.

Lymfocyten zijn voornamelijk verantwoordelijk voor de afweer tegen virussen en schimmels.

Als hun aantal wordt verminderd (lymfopenie), neemt het risico op virale en schimmelinfectie of reactivering toe, bijvoorbeeld door:

Influenza-type respiratoire virussen;
Cytomegalovirus (CMV);
Epstein-Barr-virus (EBV);
Herpesvirus type 6 (HHV6).

Het risico is aanzienlijk hoger bij patiënten met hematologische aandoeningen of bij patiënten die een beenmergtransplantatie ondergaan.

Neutrofielen daarentegen zijn witte bloedcellen die bijzonder actief zijn tegen bacteriële infecties.

Hun reductie tot waarden onder 500 cellen/µL (neutropenie) stelt hen bloot aan een infectierisico, dat zich kan manifesteren in klinische beelden variërend van mild tot zeer ernstig (septische shock).

Schimmelinfecties (meestal Candida en Aspergillus) worden daarentegen vaker gezien bij personen die langdurige periodes van lymfopenie en neutropenie ervaren.

Er moet echter worden benadrukt dat het in de meeste gevallen van febriele neutropenie niet mogelijk is de verantwoordelijke kiem te isoleren.

Het begin van koorts tijdens neutropenie komt zeer vaak voor en komt voor bij ongeveer een derde van de patiënten.

Koorts wordt gedefinieerd als:

het eenmalig optreden van een okseltemperatuur hoger dan of gelijk aan 38.3°C;
Een temperatuur hoger dan of gelijk aan 38°C die langer dan een uur aanhoudt of minstens twee keer binnen een periode van 12 uur wordt gedetecteerd.

Deze aandoening wordt beschouwd als een echt medisch noodgeval bij oncohematologische kinderen en jongeren, omdat het, totdat het tegendeel is bewezen, moet worden beschouwd als een teken van een infectie.

Gezien de verminderde reactiviteit van het immuunsysteem kunnen andere typische symptomen van infectie afwezig zijn en kan koorts de enige alarmbel zijn.

Bovendien kunnen ziektekiemen die bij immunocompetente personen bij de neutropene patiënt als onschadelijk/niet-agressief worden beschouwd, door het ontbreken van effectieve afweermechanismen zelfs tot ernstige infecties leiden.

Er zijn nog andere factoren die bijdragen aan een verhoogde vatbaarheid voor infectie bij oncohematologiepatiënten, waarvan de belangrijkste de verstoring van de huid- en slijmvliesbarrières (oraal, gastro-intestinaal enz.) en gastro-intestinale microbiële translocatie zijn.

De verstoring van natuurlijke barrières, zoals huid en slijmvliezen, beschadigd en kwetsbaar gemaakt door chemo- of radiotherapiebehandelingen, tumorinfiltratie of chirurgie, creëert een potentiële toegangspoort voor pathogene micro-organismen.

Invasieve procedures die nodig zijn voor diagnostische en therapeutische doeleinden (inbrengen van centraal veneuze katheters of naaldcanules, beenmergaspiraten, lumbale puncties, biopsieën, enz.) kunnen ook de toegang van ziektekiemen tot het lichaam stimuleren.

Een bijkomende risicofactor waarmee rekening moet worden gehouden, is ondervoeding: het proberen om een adequate voedingsstatus te behouden bij patiënten die een kankerbehandeling ondergaan, moet worden beschouwd als een prioritaire doelstelling voor een goed resultaat.

Bij het optreden van koorts, vooral bij neutropenie, is het altijd raadzaam om contact op te nemen met de oncohematoloog, zeker als de temperatuurstijging gepaard gaat met een van de volgende symptomen

Overmatige vermoeidheid of zwakte;
Spierpijn;
Hoesten en/of moeite met ademhalen;
Warme roodheid of zwelling (zwelling) van de huid;
Buikpijn, diarree, braken;
Aften en ulceratie van de mondholte (mucositis);
Verwarring of desoriëntatie.

De arts zal het eens zijn over de urgentie waarmee de patiënt voor onderzoek naar het ziekenhuis moet worden gebracht.

Gelijktijdig met de klinische evaluatie, zal het volgende over het algemeen worden uitgevoerd bij de oncohematologische kinderen

Controle hematochemische tests;
Microbiologische tests op bloed (afkomstig van centrale veneuze katheter en perifere ader) en op elk ander materiaal dat is afgenomen van de plaats waar de infectie wordt vermoed (urine, feces, CSF, sputum of slijm, afscheidingen van huidlaesies, enz.);
X-thorax, vooral als er ademhalingssymptomen aanwezig zijn. In geselecteerde gevallen wordt ook een computertomografie (CT) -scan van de borst uitgevoerd;
Abdominale echografie, als ook gastro-intestinale symptomen aanwezig zijn;
Echocardiogram, als tekenen van hemodynamische instabiliteit aanwezig zijn of als een centrale veneuze katheterinfectie wordt vermoed.

Behandeling van koorts tijdens neutropenie is gebaseerd op de veronderstelling dat het een teken is van een aanhoudende infectie

Aangezien het niet onmiddellijk en niet altijd mogelijk is om het veroorzakende organisme te isoleren, omvat de behandeling het gebruik van breedspectrum anti-infectieuze geneesmiddelen die intraveneus worden toegediend om in te werken op een zo breed mogelijk scala aan infectieuze agentia.

De behandeling wordt meestal voortgezet totdat de neutrofielwaarden weer stijgen en tot minimaal 24 uur nadat de koorts is verdwenen.

De therapie kan op een later tijdstip worden verzet en microbiologische tests kunnen worden gebruikt om een specifieke ziektekiem te isoleren of wanneer de koorts ondanks de ingestelde behandeling aanhoudt.

Als koorts daarentegen niet gepaard gaat met klinische waarschuwingssymptomen of als de patiënt niet neutropenisch is, kan de therapeutische benadering minder 'agressief' zijn en gebaseerd zijn op orale therapie en zorgvuldige observatie thuis.

Er zijn momenteel geen studies die de effectiviteit van preventieve antibiotische therapieën bij oncohematologische patiënten hebben aangetoond, met uitzondering van profylaxe met sulfamethoxazol+trimethoprim (BACTRIM®).

Dit laatste voorkomt opportunistische longinfectie door Pneumocystis jirovecii en is geïndiceerd voor de duur van een chemo- of radiotherapiebehandeling.

Antifungale profylaxe daarentegen is bewezen effectief voor patiënten die, zoals gezegd, langdurige perioden van lymfe/neutropenie ervaren.

In de loop van neutropenie kan granulocytgroeifactor (G-CSF), een geneesmiddel dat de incidentie van infectieuze complicaties niet vermindert, maar een snellere stijging van de neutrofielenwaarden bevordert, in verband worden gebracht.

Dit medicijn kan intraveneus of subcutaan worden toegediend via een apparaat dat ook zelfstandig thuis kan worden gebruikt.

De meest effectieve maatregelen om infectie te voorkomen blijven die met betrekking tot een zorgvuldige hygiëne van de patiënt, verzorgers en de omgeving.

Dergelijke maatregelen omvatten:

gerelateerde berichten

Gezondheidsuitgaven in Italië: een groeiende last voor huishoudens

11-2024-XNUMX

Volièrewaarschuwing: tussen virusevolutie en menselijke risico's

4-2024-XNUMX

Een dag in het geel tegen endometriose

28-2024-XNUMX

Hoop en innovatie in de strijd tegen alvleesklierkanker

27-2024-XNUMX

Frequent handen wassen (met ontsmettende gels of, indien zichtbaar vervuild, met water en zeep gedurende minstens 15 seconden
Zorgvuldige, dagelijkse persoonlijke en mondhygiëne;
Het vermijden van drukke en afgesloten plaatsen;
Vermijden van direct contact met mensen met verkoudheids- of griepsymptomen;
Het vermijden van rauw, ongepasteuriseerd, niet grondig gewassen en geschild of onvoldoende geconserveerd voedsel;
Het vermijden van nauw en continu contact met (huis)dieren;
Het wekelijks afdekken van het inbrengpunt van de centrale veneuze katheter (steriel uitgevoerd door ervaren verplegend personeel);
Het uitstellen van eventuele electieve tandheelkundige ingrepen;
De vaccinatie van personen die in nauw contact staan met de patiënt (vooral anti-griep en anti-COVID).

Infectieuze complicaties bij kinderen en jongeren met neoplasie zijn ongetwijfeld een van de meest voorkomende en zorgwekkende variabelen in de pediatrische oncohematologie.

De beschikbaarheid van steeds effectievere anti-infectiemiddelen en de mogelijkheid om een gerichte en vroege diagnose uit te voeren, garanderen in de meeste gevallen de implementatie van een effectieve en beslissende therapie, waardoor de behandelingen die nodig zijn voor de behandeling van de onderliggende ziekte kunnen worden voortgezet op tijd.