Rebound-effect: wanneer het wordt gekoppeld aan psychofarmaca

By Cristiano Antonino On 13-2023-XNUMX

'Rebound-effect': dit is een fenomeen dat optreedt na het abrupt staken van een psychotrope drug en leidt tot significante negatieve gevolgen, waaronder de terugkeer en opflakkering van het oorspronkelijke symptoom

Waardoor wordt het rebound-effect van psychofarmaca en antidepressiva veroorzaakt

Het rebound-effect is een bekend effect van psychofarmaca en houdt verband met het feit dat de structuren waarop de drugs inwerken, eraan gewend zijn geraakt om tijdens de behandeling anders te functioneren.

Deze modulatie leidt tot de gewenste genezende effecten, maar de structuren waarop de geneesmiddelen hebben ingewerkt, hebben verschillende hoeveelheden tijd nodig, afhankelijk van de farmacodynamische en farmacokinetische kenmerken van de actieve ingrediënten en het individu, om na een periode van ondersteuning weer fysiologisch autonoom te functioneren. hersenactiviteit en, bovenal, ze moeten dit geleidelijk kunnen doen, terugkeren naar volledige fysiologie.

Het rebound-effect heeft zijn spiegelbeeldovereenkomst voor sommige medicijnen aan het begin van behandelingen, vooral met antidepressiva, die meestal met lage doseringen worden gestart en vervolgens langzaam worden verhoogd.

Zo leidt bij angststoornissen en in het bijzonder paniekstoornis direct starten met de volledige dosis tot een risico op verergering van de symptomen in plaats van verbetering.

De wijze van geleidelijke toename (behalve in beperkte noodsituaties, waarin de gewenste effecten in korte tijd echter ook kunnen worden verkregen door tijdelijk gebruik te maken van symptomatische geneesmiddelen in afwachting van het curatieve effect dat tijd nodig heeft om in te treden) moet noodzakelijkerwijs worden gebruikt om de kans op bijwerkingen of de mogelijkheid van het veroorzaken van initiële symptomatische verergerende effecten te verminderen die niet gewenst zijn en niet gerelateerd zijn aan het geneesmiddel zelf, maar aan de snelle dosisverhoging, vooral als deze al overeenkomt met de volledige dosis.

Het belang van geleidelijkheid

Het starten en stoppen van psychotrope therapie dient met bijzondere zorgvuldigheid te worden gevolgd en geleidelijk te gebeuren in de kwantitatieve verhoging of verlaging van de dosering en in de snelheid daarvan, hetgeen betekent in de vroege en late stadia vaker overleg met de medisch specialist.

Er zijn gedetailleerde en geldige aanbevelingen in de psychiatrie, met name voor:

antidepressiva;
benzodiazepines (waarvan, vanwege het specifieke neurofarmacologische mechanisme, langdurig gebruik niet wordt aanbevolen, zelfs niet in de illustratieve bijsluiters, omdat het bij sommige proefpersonen een afhankelijkheidsmechanisme met ontwenningsverschijnselen en een mogelijk herstel van de symptomen tot stand brengt);
antipsychotica en stemmingsstabiliserende medicijnen.

Hoe het rebound-effect zich manifesteert

Rebound-bijwerkingen kunnen van de meest uiteenlopende aard zijn en houden verband met de aard van de effecten op de hersenen van de medicijnen (bijv. de specifieke neurofarmacologische systemen die ze beïnvloeden).

Samengevat, ook kijkend naar de in de literatuur beschikbare diagnostische criteria, bijwerkingen

bestaan uit een snelle terugkeer van de symptomen waarvoor het medicijn met een hogere intensiteit werd toegediend;
ze zijn van voorbijgaande aard met een duur (bij gebrek aan maatregelen zoals het hervatten van de drug en waar mogelijk geleidelijk opschalen) van maximaal 6 weken
verschijnen binnen 36-96 uur na stopzetting of scherpe dosisverlaging;
ze zijn omkeerbaar.

Natuurlijk moet men er altijd rekening mee houden dat er geen bijkomende medische aandoening is die deze symptomen onafhankelijk van het medicijn veroorzaakt.

Ontwenningsverschijnselen

We moeten deze effecten niet verwarren met die van ontwenning, omdat ze van een duidelijk andere kwaliteit zijn en met name betrekking hebben op bepaalde drugs, hoewel er tegenwoordig de neiging bestaat om in deze gevallen de classificatiegrens tussen ontwenning en rebound te vervagen.

Deze laatste ontwenningsverschijnselen hebben een gemeenschappelijke kern in een vegetatief syndroom met angst, spanning, tremoren, hypertensie, spierkrampen, zweten en in de meest ernstige gevallen zelfs verwardheidssyndromen met cognitieve en neurologische aspecten.

Deze presentatie, die varieert van onderwerp tot onderwerp en van middel tot middel, heeft een gemeenschappelijke kern voor alle vormen van onthouding van alcohol tot opiaten tot benzodiazepinen, met name onder psychofarmaca, en verschillende declinaties afhankelijk van het middel.

Dan zijn er zeer zeldzame gevallen van syndromen die worden veroorzaakt door plotselinge onthouding, zoals het serotonerge syndroom voor antidepressiva, met een bijzondere werking op serotonine, en het maligne neurolepticasyndroom door het staken van antipsychotica, die in de ernstigste gevallen een noodsituatie vormen waarin de ziektebeeld moet soms worden beheerd met medische hulp van het ziekenhuis vanwege de fysieke gevolgen die dit kan hebben.