Στρατηγικές μείωσης του κινδύνου καταστροφών στις παράκτιες περιοχές της ΕΕ

Αυτή η ευρωπαϊκή πολιτική συνοπτική έκθεση αποτελεί προϊόν του RISC-KIT (στρατηγικές για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εργαλείων για τις ακτές) και του PEARL (Προετοιμασία για ακραίες και σπάνιες εκδηλώσεις στις παράκτιες περιοχές). Παρέχει μερικά βασικά μηνύματα σχετικά με την ανάπτυξη εθνικών και τοπικών στρατηγικών προσαρμοσμένων στα ιστορικά και κοινωνικο-πολιτιστικά χαρακτηριστικά των περιοχών όπου πρέπει να εφαρμοστούν. Υπογραμμίζει τη σημασία της πολυεπίπεδης επικοινωνίας και της συμπερίληψης των ενδιαφερομένων μερών σε διάφορες μελέτες περιπτώσεων που διεξάγονται στο πλαίσιο των δύο έργων. Με τον εντοπισμό ευκαιριών για την υποστήριξη και τον συντονισμό της στρατηγικής για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών από τα κράτη μέλη, η ΕΕ στοχεύει να συμβάλει στη βελτίωση της περιφερειακής διαχείρισης κινδύνων.

Οι παράκτιες θύελλες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει και θα συνεχίσουν να προκαλούν σημαντικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη και να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ανθρώπων και των μέσων διαβίωσής τους. Επί του παρόντος, το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ζει σε απόσταση 50 km από την ακτή και παράγει ένα εκτιμώμενο 30% του συνολικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ (ΑΕΠ). Η οικονομική αξία των παράκτιων περιοχών εντός των μετρητών 500 ευρωπαϊκών θαλασσών εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ € 500 - 1000 μόνο (EC 2014a).

Λόγω του πληθυσμού και της οικονομικής ανάπτυξης και της αυξημένης πιθανότητας κινδύνων που οφείλονται στην αλλαγή του κλίματος, αναμένεται να αυξηθούν οι κίνδυνοι (η πιθανότητα εμφάνισης κινδύνου πολλαπλασιασμένο με τις συνέπειες) στο προσεχές μέλλον (Τέταρτη Έκθεση Αξιολόγησης της IPCC 2007). Το κόστος της αδράνειας υπολογίζεται σε € 6 δισεκατομμύρια από το 2020, το οποίο είναι υψηλότερο από το ετήσιο κόστος λήψης μέτρων προφύλαξης και προσαρμογής. Αντίστροφα, μέχρι το ποσό των € 4.2 σε καθαρά οφέλη θα μπορούσε να δημιουργηθεί εάν ληφθούν μέτρα (EC 2014a). Συνεπώς, απαιτείται επανεξέταση των σημερινών στρατηγικών για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών στις ακτές (DRR) και θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο νέας δέσμης μέτρων πρόληψης, μετριασμού, ετοιμότητας και έγκαιρης αντίδρασης.

Τα μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας μπορούν να διαχωριστούν σε τρεις κατηγορίες: μέτρα πρόληψης, μετριασμού και ετοιμότητας. Η πρώτη κατηγορία χρησιμοποιείται για να αποτρέψει την εμφάνιση κινδύνου μέσω μέτρων όπως οι αναχώματα και οι αμμόλοφοι. Τα μέτρα αυτά εφαρμόζονται σε ιδιαίτερα ανεπτυγμένες παράκτιες περιοχές. Τα μέτρα μετριασμού χρησιμοποιούνται για τη μείωση των επιπτώσεων ενός κινδύνου και συχνά εφαρμόζονται σε λιγότερο αστικοποιημένες περιοχές. Αυτές περιλαμβάνουν δομικές (π.χ. χαμηλές αμμόλοφους, θρεπτικά είδη, βάλτους) και μη διαρθρωτικά μέτρα (π.χ., περιοριστικά κτίρια ή κτίρια ανθεκτικά στην πλημμύρα) (Veraart et al., 2009, Walker κ.ά., 2004). Τα μέτρα ετοιμότητας όπως τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης (EWS) και τα σχέδια εκκένωσης χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με μέτρα πρόληψης και μετριασμού για περιπτώσεις όπου οι καταιγίδες υπερβαίνουν το επίπεδο προστασίας (Ciavola et al., 2011a και b) ή ως αυτοδύναμα μέτρα σε περιοχές με ελάχιστες περιουσιακά στοιχεία και τον χαμηλό πληθυσμό της παράκτιας ζώνης.

Επειδή το επίπεδο των επενδύσεων στις παράκτιες περιοχές διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή και την αποτελεσματικότητα των μέτρων για την αντιμετώπιση των ΜΚΚ, η παράκτια ανάπτυξη απαιτεί την προσαρμογή των στρατηγικών για την αντιμετώπιση των ΜΚΑ ώστε να προσαρμοστούν στις αλλαγές αυτές. Η προσδοκία είναι ότι οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση των μειονεκτικών συνθηκών, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ετοιμότητα και από ορισμένα μέτρα άμβλυνσης, θα μετατοπιστούν σε πιο προληπτικά μέτρα καθώς αυξάνεται το επίπεδο της παράκτιας ανάπτυξης.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει