Wat is laryngectomie? Een overzicht
Laryngectomie is een chirurgische ingreep die bestaat uit het verwijderen van het strottenhoofd of een deel ervan. Het doel van de operatie is om kwaadaardige tumorziekten van het strottenhoofd te behandelen
Laryngectomie: afhankelijk van het gedeelte van het strottenhoofd dat is verwijderd, onderscheiden we:
- supraglottische laryngectomie (horizontale supraglottische laryngectomie): omvat de verwijdering van het gehele supraglottische strottenhoofd tot aan de onderkant van het ventrikel en wordt uitgevoerd voor neoplasmata waarbij de valse stembanden, het strottenhoofd van de epiglottis, de hyo-thyro-epiglottische ruimte of de ariepiglottische plooien
- subtotaal reconstructieve laryngectomieën: omvatten de verwijdering van delen van het strottenhoofd met reconstructie door pessatie (verankering) om te benaderen tussen de cricoid en het hyoid bot of tussen de cricoid, hyoid bot en supra-hyoid deel van de epiglottis (crico-ioid-pessy of crico-ioid-epiglottis-pessy)
- totale laryngectomie: bestaat uit het verwijderen van het strottenhoofd in zijn geheel, inclusief de eerste tracheale ringen en, indien nodig, uitgebreid tot aangrenzende structuren zoals de hypofarynx of de basis van de tong.
Hoe wordt laryngectomie uitgevoerd?
De operatie wordt uitgevoerd door een KNO-arts (specialistisch hoofd en nek chirurg) en vindt plaats onder algehele narcose.
De toegang is via een incisie in de huid van de nek, waardoor het strottenhoofd of een deel ervan wordt verwijderd samen met lymfeklieren (laterocervicale lediging) en/of andere nekstructuren (spieren, bloedvaten en zenuwen).
Gedeeltelijke laryngectomieën (supraglottisch en subtotaal reconstructief) vereisen een tijdelijke opening van de luchtpijp op huidniveau (tracheotomie) en hebben het voordeel, dankzij het behoud van de crico-arytenoïde eenheden (een of, zeldzamer, beide), dat fonatie en voeding op natuurlijke wijze te herstellen.
Totale laryngectomie daarentegen houdt een definitieve scheiding van de luchtwegen van het spijsverteringskanaal in en omvat dus het creëren van een permanente opening van de luchtpijp op huidniveau (tracheostoma).
In zeldzame gevallen kan de transpositie van een larynxflap (meestal een borstspierflap) nodig zijn om het chirurgische defect beter te reconstrueren.
Nadat het pathologische weefsel is verwijderd, wordt het naar Pathologische Anatomie gestuurd om een definitieve histologische diagnose te stellen.
De duur van de operatie is variabel en hangt af van het type operatie dat wordt voorgesteld en de chirurgische moeilijkheden die zich tijdens de operatie voordoen. Evenzo zijn de duur van het verblijf in het ziekenhuis en eventuele aanvullende postoperatieve behandelingen ook zeer variabel.
Hoe verloopt het postoperatieve beloop?
Het verblijf in het ziekenhuis duurt gemiddeld 15-20 dagen.
De voeding vindt in eerste instantie plaats via een maagsonde, die vervolgens door de afdelingsarts wordt verwijderd nadat sliktesten (FEES, fiberoptische endoscopische evaluatie van het slikken) zijn uitgevoerd.
De FEES bestaat uit de toediening onder endoscopische controle van voedsel met verschillende consistenties (vloeibaar, halfvloeibaar, halfvast, vast), waarvan de transit wordt waargenomen tijdens het slikken, om de aanwezigheid van stagnatie of de mogelijke aanwezigheid van valse paden. In bepaalde gevallen kan het nodig zijn om een percutane gastrostomie (PEG) uit te voeren om ervoor te zorgen dat de patiënt voldoende voeding krijgt.
Tijdens het verblijf in het ziekenhuis krijgt de patiënt instructies van het verplegend personeel over het reinigen en beheren van de tracheale canule.
Bij patiënten die een gedeeltelijke laryngectomie ondergaan, wordt de laatste gewoonlijk vóór ontslag verwijderd, terwijl het bij patiënten die een totale laryngectomie ondergaan tot ver na de ontslagdatum (maanden) op zijn plaats wordt gehouden om littekenvorming op het tracheostoma te voorkomen.
Het verwijderen van een deel van het strottenhoofd leidt onvermijdelijk tot een aanvankelijke moeilijkheid bij de patiënt, zowel bij de fonatie (stem kan veranderen) als bij het voeden (de beschermende functie van het strottenhoofd gaat gedeeltelijk verloren).
Dit brengt het risico met zich mee dat een min of meer opvallend deel van het ingeslikte voedsel en vloeistoffen in de luchtwegen terechtkomt met als gevolg hoesten en met het risico op het ontwikkelen van bronchitis of aspiratiebronchopneumonie.
In de postoperatieve periode is het daarom noodzakelijk om te beginnen met functionele revalidatie gericht op het hervatten van slikken en verbale expressie.
Zodra het vermogen om via de mond te voeden is hersteld, kan de patiënt die een reconstructieve laryngectomie heeft ondergaan, worden ontslagen met een indicatie om op een zacht dieet te gaan.
De volledige verwijdering van het strottenhoofd daarentegen vereist een definitief tracheostoma, waardoor de ingeademde lucht rechtstreeks de longen bereikt, zonder eerst te worden gefilterd, verwarmd en bevochtigd.
Het is daarom noodzakelijk om de lucht te filteren met gaas of speciale filters. Bovendien is het essentieel om te voorkomen dat er water in de tracheostoma komt, daarom kan de patiënt zich niet meer in water onderdompelen en moet hij ook voorzichtig zijn bij het douchen.
Hoewel de scheiding van de luchtwegen van het spijsverteringskanaal het slikken mogelijk maakt zonder het risico van inademing, leidt dit ook tot aanvankelijke moeilijkheden bij het uitdrukken van woorden.
Stemherstel na totale laryngectomie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd:
- oesofageale (of erygmophonic) stem: lucht die in de slokdarm is opgeslagen, wordt opgewekt, wat leidt tot de trilling van de bovenste slokdarmsfincter en bovenliggende structuren, wat resulteert in verbale articulatie;
- fonatorische klep: nadat er een verbinding tot stand is gebracht tussen de luchtpijp en de slokdarm (tracheo-oesofageale fistel) wordt een klep geplaatst die, wanneer gesloten met een vinger, uitgeademde lucht doorlaat naar de bovenliggende structuren (waardoor verbale articulatie mogelijk wordt), maar voorkomt dat de terugvloeiing van speeksel en voedsel van de slokdarm naar de lagere luchtwegen;
- laryngofoon (nu niet meer gebruikt): de toepassing van het instrument in het suprahyoïde gebied produceert een trilling die die van de stembanden simuleert en wordt overgedragen door de weefsels van de mondbodem, waardoor verbale expressie mogelijk wordt.
Lees ook:
Emergency Live nog meer ... Live: download de nieuwe gratis app van uw krant voor IOS en Android
Zeldzame ziekten: Bardet Biedl-syndroom
Foetale chirurgie, operatie aan larynxatresie bij Gaslini: de tweede ter wereld
Bezit de luchtwegen Deel 4: Laryngoscopie