Zovuta yakula kwambiri ndipo imatengedwa ngati nthendayi ya matenda padziko lonse lapansi. Mayiko ambiri, monga Ufumu wa Bhutan, alibe malingaliro oyenerera pa zoopsa zomwe zimatsogolera ogwira ntchito zawo ndi zisankho ndi machitidwe oyenerera okhudzana ndi chithandizo cha zaumoyo chifukwa cha vuto linalake.

Pepala lofufuza lidafotokoza zakufunika kwakapangidwe kamatayala okhudzana ndi zowawa mdziko la Bhutan komanso kupita patsogolo kwa kaundula wazipatala ku Jigme Dorji Wangchuck National Referral Hospital kuti akwaniritse izi.

Kufunika kopanga zida zophatikizana ndi zoopsa

Komanso, idati zolembetsa zamtunduwu ndizida zofunikira zomwe zimalola magulu azaumoyo kuyankha bwino matenda osiyanasiyana. Komabe, kukhazikika bwino kwa kaundula wa zoopsa kumaphatikizapo kumvetsetsa kwamachitidwe azaumoyo komanso thandizo lalikulu la boma.

The Boma la Royal Royal Bhutan, mogwirizana ndi anzawo, yakhazikitsa kufunikira kwa chithandizo chachipatala chodzidzimutsa chopangidwa mwanzeru. Njira yothetsera vutoli ndiyo kupititsa patsogolo njira zokhudzana ndi zoopsa pofuna kukonza kapangidwe ka chidziwitso ndi ogwira ntchito zachipatala ndi othandizira.

Padziko lonse lapansi, kusinthika kwakumvetsetsa kwamachitidwe okhudzana ndi zoopsa zomwe zidasinthiratu mkhalidwe wapadziko lonse lapansi, ndalama ndi kukhazikitsidwa kwa chisamaliro chokwanira chazovuta komanso kudziletsa - makamaka m'maiko omwe akutukuka kumene. Makamaka, kukonzanso kwakukulu kunawoneka ndi zotsatirapo zoopsa zomwe zimadzetsa mwayi waukulu wa kukulitsa dongosolo la zaumoyo ndi chitukuko cha chisamaliro cha zoopsa.

Kuvulala ndi kuvulala: mkhalidwe wamachitidwe azachipatala ku Bhutan

Ku Bhutan, kuvulala ndi katundu wazovuta pamachitidwe azachipatala akula kwambiri. Zomwe zachitika pazochitika zosakonzekera zakula - mwachitsanzo, kuchuluka kwa anthu omwe amwalira chifukwa cha kuvulala komanso poyizoni ndi milandu ya 13 mu 2004 mpaka 30 mu 2008. Ziwerengerozi zikuwonetsa kuwonjezeka kwa 130% ndipo ndivuto lenileni lomwe kuwoneka padziko lonse lapansi.

Pakumvetsetsa zomwe zikuchitika padziko lonse lapansi komanso kuthekera kwa milandu ku Bhutan kuonjezeranso, kufunikira kwa njira yosonkhanitsira deta komanso kuyendetsa bwino zitha kusintha mayankho mdziko muno pankhani yovutikira komanso pazotsatira zofunikira zithandizo zonse zadzidzidzi.

Kupezeka kwa malo olembetsa opweteketsa mtima kumapatsa boma ndi mabungwe ena okhudzidwa ndi chidziwitso chofunikira pakupanga zisankho ndi utsogoleri. M'malo mwake, malinga ndi a Moore & Clark (2008), zolembetsa zovulaza zimaloleza kusanja kwa zovulala kuti zithandizire opanga mfundo kuti azindikire anthu omwe ali pachiwopsezo chachikulu, malo, zochita zawo, ndi zovuta za zomangamanga.

Popanga mfundo za mayiko ochita ndalama zochepa komanso zapakati, mwachitsanzo, deta pazosautsa zomwe zimaperekedwa chifukwa cha zida zina zosonkhanitsira deta. Monga fanizo, malamulo oyendetsera zakumwa zoledzera ndi njira yabwino yosinthira mfundo zofunika komanso kuchepetsa kuvulala.

Unduna wa Zaumoyo ku Thailand wagwiritsa ntchito ziwonetsero pa zakumwa zoledzeretsa, kugwiritsa ntchito zisoti ndi liwiro kuti apange malamulo othandiza. Tsatanetsatane wa manambalawa angagwiritsidwe ntchito pofuna kusintha malingaliro okhudzana ndi kumwa, kuphatikiza nthawi yogulitsa zakumwa ndi chindapusa cha kuyendetsa moledzera.

Kodi zovuta ndi ziti?

Phunzirolo linapeza kuti pakhala kuyesayesa koyambirira, zopangidwa ndi Ufumu wa Bhutan kuti athe kuthana ndi zosowa zosayenera za nzika zake komanso zolinga za boma kuti zikhazikitse zaumoyo zokhudzana ndi zowawa ndi chisamaliro.

Kupitilira apo, yati mavuto ambiri omwe akukumana ndi cholinga cha Bhutan pakuwongolera chithandizo chamankhwala mwadzidzidzi ali ofanana ndi omwe amapezeka munjira zina. Zimaphatikizapo zovuta zachuma komanso kukonza chuma, kusakwanira kwa ophunzitsidwa azaumoyo ophunzitsidwa bwino komanso mwayi wophunzitsidwa bwino, komanso zovuta pakukhazikitsa njira zopezera chithandizo komanso kayendetsedwe kaumoyo.