Laryngektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu krtani lub jej części. Celem operacji jest leczenie złośliwych chorób nowotworowych krtani

Laryngektomia: w zależności od usuniętej części krtani wyróżniamy

• laryngektomia nadgłośniowa (pozioma laryngektomia nadgłośniowa): polega na usunięciu całej krtani nadgłośniowej do dna komory i jest wykonywana w przypadku nowotworów zajmujących fałszywe struny głosowe, twarz krtaniową nagłośni, przestrzeń podgłośniowo-tarczowo-nagłośniową lub fałdy nagłośniowe
• częściowe laryngektomie rekonstrukcyjne: obejmują usunięcie części krtani z rekonstrukcją przez pessację (zakotwiczenie) w celu zbliżenia między kością pierścieniowatą a gnykową lub między pierścieniowatą, gnykową i nadgnykową częścią nagłośni (pierścieniowo-joidowo-pessy lub crico-joid-nagłośnia-pessy)
• laryngektomia całkowita: polega na usunięciu krtani w całości, łącznie z pierwszymi pierścieniami tchawicy iw razie potrzeby rozszerzonej na sąsiednie struktury, takie jak gardło dolne lub nasada języka.

Jak wykonuje się laryngektomię?

Operację przeprowadza otorynolaryngolog (specjalista ordynator i szyja chirurga) i odbywa się w znieczuleniu ogólnym.

Dostęp uzyskuje się poprzez nacięcie skóry szyi, przez które pobierana jest krtań lub jej część wraz z węzłami chłonnymi (opróżnianie boczne szyjki macicy) i/lub inne struktury szyi (mięśnie, naczynia i nerwy).

Laryngektomie częściowe (nadgłośniowe i subtotalne rekonstrukcyjne) wymagają czasowego otwarcia tchawicy na poziomie skóry (tracheotomia) i mają tę zaletę, że dzięki zachowaniu jednostek pierścienno-nalewkowatych (jednej lub rzadziej obu) umożliwiają fonację i przywrócenie karmienia środkami naturalnymi.

Z kolei laryngektomia całkowita polega na definitywnym oddzieleniu dróg oddechowych od przewodu pokarmowego, a zatem polega na utworzeniu trwałego otwarcia tchawicy na poziomie skóry (tchawicy).

W rzadkich przypadkach może być konieczne przełożenie płata krtaniowego (zwykle płata mięśnia piersiowego) w celu lepszej rekonstrukcji ubytku chirurgicznego.

Po usunięciu patologicznej tkanki jest ona wysyłana do Anatomii Patologicznej w celu uzyskania ostatecznej diagnozy histologicznej.

Czas trwania operacji jest zmienny i zależy od rodzaju proponowanej operacji oraz trudności chirurgicznych napotkanych w trakcie operacji. Podobnie długość pobytu w szpitalu i ewentualne dodatkowe leczenie pooperacyjne są również bardzo zmienne.

Jak przebiega przebieg pooperacyjny?

Pobyt w szpitalu trwa średnio 15-20 dni.

Karmienie odbywa się początkowo za pomocą sondy nosowo-żołądkowej, którą lekarz oddziałowy wyjmie po wykonaniu badań połykania (FEES, fiberoskopowa endoskopowa ocena połykania).

OPŁATY polegają na podaniu pod kontrolą endoskopową pokarmu o różnej konsystencji (płynnej, półpłynnej, półstałej, stałej), którego przejście obserwuje się podczas aktu połykania, w celu oceny obecności ewentualnego zastoju lub możliwa obecność fałszywych ścieżek. W wybranych przypadkach konieczne może być wykonanie przezskórnej gastrostomii (PEG) w celu zapewnienia pacjentowi odpowiedniego odżywienia.

Podczas pobytu w szpitalu pacjent zostanie poinstruowany przez personel pielęgniarski, jak czyścić i obchodzić się z kaniulą dotchawiczą.

Ta ostatnia jest zwykle usuwana przed wypisem u pacjentów poddawanych częściowej laryngektomii, podczas gdy jest utrzymywana na miejscu znacznie dłużej niż data wypisu (miesiące) u pacjentów poddawanych całkowitej laryngektomii, aby uniknąć bliznowacenia tracheostomii.

Usunięcie części krtani nieuchronnie prowadzi do początkowych trudności ze strony pacjenta zarówno w fonacji (głos może się zmienić), jak iw karmieniu (częściowa utrata funkcji ochronnej krtani).

Wiąże się to z ryzykiem, że mniej lub bardziej rzucająca się w oczy część połkniętego pokarmu i płynów może przedostać się do dróg oddechowych z następczym kaszlem i ryzykiem rozwoju zapalenia oskrzeli lub zachłystowego zapalenia płuc i oskrzeli.

W okresie pooperacyjnym konieczne jest zatem rozpoczęcie rehabilitacji funkcjonalnej, mającej na celu wznowienie połykania i ekspresji werbalnej.

Po przywróceniu możliwości przyjmowania pokarmu doustnego, pacjent po laryngektomii rekonstrukcyjnej może zostać wypisany do domu ze wskazaniem do przejścia na dietę miękką.

Całkowite usunięcie krtani wymaga natomiast definitywnej tracheostomy, przez którą wdychane powietrze dociera bezpośrednio do płuc, bez uprzedniego filtrowania, podgrzewania i nawilżania.

Konieczne jest zatem filtrowanie powietrza za pomocą gazy lub specjalnych filtrów. Ponadto konieczne jest zapobieganie przedostawaniu się wody do tracheostomy, dlatego pacjent nie może już zanurzać się w wodzie i musi również zachować ostrożność podczas kąpieli.

O ile oddzielenie dróg oddechowych od przewodu pokarmowego umożliwia połykanie bez ryzyka wdychania, to jednocześnie prowadzi do początkowych trudności w wypowiedzi werbalnej.

Odzyskiwanie głosu po całkowitej laryngektomii można przeprowadzić na różne sposoby:

• głos przełykowy (lub erygmofoniczny): powietrze zmagazynowane w przełyku jest wyrzucane, co prowadzi do wibracji górnego zwieracza przełyku i struktur leżących nad nim, co skutkuje artykulacją werbalną;
• zastawka fonacyjna: po nawiązaniu komunikacji między tchawicą a przełykiem (przetoka tchawiczo-przełykowa) umieszcza się zastawkę, która po zamknięciu palcem umożliwia przepływ wydychanego powietrza do leżących powyżej struktur (umożliwiając w ten sposób artykulację werbalną), ale zapobiega cofanie się śliny i pokarmu z przełyku do dolnych dróg oddechowych;
• laryngofon (obecnie nieużywany): zastosowanie instrumentu w okolicy nadgnykowej wytwarza wibracje, które symulują drgania strun głosowych i są przenoszone przez tkanki dna jamy ustnej, umożliwiając w ten sposób ekspresję werbalną.

Czytaj także:

Emergency Live jeszcze bardziej…Live: Pobierz nową darmową aplikację swojej gazety na iOS i Androida

Rzadkie choroby: zespół Bardeta Biedla

Rzadkie choroby: pozytywne wyniki badania III fazy dotyczącego leczenia idiopatycznej hipersomnii

Chirurgia płodu, operacja atrezji krtani w Gaslini: druga na świecie

Własne drogi oddechowe Część 4: Laryngoskopia

Źródło:

Humanitas