Cholesterol, stary przyjaciel, którego warto trzymać na dystans
Cholesterol jest tłuszczem występującym w ludzkim ciele: istnieją dwa rodzaje, „zły” LDL i „dobry” HDL. Dlaczego ważne jest kontrolowanie jego wartości? Czy możesz podjąć działania, aby go powstrzymać?
Cholesterol jest tłuszczem obecnym we krwi i tkankach, produkowanym przez organizm iw mniejszym stopniu wprowadzanym z pożywieniem.
Występując w nadmiernych ilościach (wysoki cholesterol lub hipercholesterolemia) może stać się czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (takich jak zawał serca czy udar), ponieważ może powodować powstawanie blaszek miażdżycowych, które ograniczają lub blokują krążenie krwi w naczyniach krwionośnych.
CHOLESTEROL, NORMALNE WARTOŚCI KRWI
Badania krwi mogą służyć do oceny zarówno poziomu cholesterolu całkowitego, składającego się z frakcji LDL i HDL, jak i poszczególnych składników LDL i HDL.
Normalna wartość całkowitego cholesterolu wynosi mniej niż 200 mg/dl.
Normalna wartość dla cholesterolu LDL wynosi mniej niż 100 mg/dl.
Optymalna wartość cholesterolu HDL to powyżej 60 mg/dL.
CHOLESTEROL LDL I HDL
Aby być transportowanym w krwioobiegu, cholesterol potrzebuje składnika białkowego, który tworzy lipoproteiny.
Istnieją różne rodzaje lipoprotein, a tym samym cholesterolu, rozróżniane w zależności od ilości transportowanego cholesterolu:
Cholesterol LDL, zwany „złym” lub aterogennym cholesterolem, jest transportowany do tkanek obwodowych iw nadmiarze może powodować powstawanie blaszek miażdżycowych.
Cholesterol HDL, zwany także „dobrym cholesterolem”, jest transportowany z tkanek obwodowych do wątroby, gdzie jest rozkładany lub wykorzystywany do syntezy soli kwasów żółciowych.
PRZYCZYNY PODWYŻSZONEGO CHOLESTEROLU
Zła dieta i siedzący tryb życia są często związane z wysokim poziomem cholesterolu.
Nie należy zapominać, że hipercholesterolemia może być również wtórna do czynników genetycznych, jak w przypadku wrodzonej hipercholesterolemii rodzinnej.
Zmieniony poziom cholesterolu może być również konsekwencją niektórych chorób, takich jak cukrzyca i niedoczynność tarczycy, oraz w wyniku przyjmowania leków, takich jak doustne kortykosteroidy, pigułki antykoncepcyjne i beta-blokery.
WYSOKI CHOLESTEROL I RYZYKO UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO
Nieleczenie wysokiego cholesterolu LDL (złego) w połączeniu z niskim cholesterolem HDL i hipertriglicerydemią może predysponować do powstawania blaszek miażdżycowych, które utrudniają przepływ krwi w tętnicach.
Ten stan jest znany jako miażdżyca tętnic.
Raz ustalony proces ten jest nieodwracalny i może stopniowo prowadzić do pęknięcia blaszki miażdżycowej, tworzenia się skrzeplin i późniejszego zablokowania przepływu krwi, głównie w tętnicach sercowych i mózgowych.
Miażdżyca powoduje kilka poważnych chorób, takich jak udar mózgu, zawał mięśnia sercowego i niewydolność tętnic kończyn dolnych.
Modyfikacja stylu życia odgrywa ważną rolę zarówno w zapobieganiu dyslipidemii (zmiany ilości tłuszczu we krwi), jak i jej leczeniu
LARN (zalecane poziomy spożycia dla populacji włoskiej, opracowane przez Włoskie Towarzystwo Żywienia Człowieka w 2014 r.) sugerują dzienne spożycie cholesterolu na poziomie 300 mg.
Aby nie przekraczać zalecanych ilości cholesterolu w diecie, należy zwrócić uwagę na spożycie mięsa, serów i wędlin, które stanowią najistotniejsze źródło cholesterolu, zwłaszcza gdy są tłuste.
DIETA ŚRÓDZIEMNOMORSKA: CENNA POMOC
Kilka badań epidemiologicznych wykazało, że określone wzorce żywieniowe są skuteczne w kontrolowaniu stężenia cholesterolu w osoczu i zapobieganiu ryzyku sercowo-naczyniowemu.
Wykazano, że dieta śródziemnomorska zmniejsza częstość występowania incydentów sercowo-naczyniowych o około 30% i poprawia całkowity poziom cholesterolu.
Ten reżim żywieniowy charakteryzuje się codziennym spożywaniem oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia, pełnoziarnistego makaronu i chleba, tłustych ryb i orzechów, takich jak orzechy włoskie i migdały, przy zmniejszonym spożyciu przetworzonej żywności i produktów piekarniczych oraz dojrzałych serów bogatych w tłuszcz.
Jeśli chodzi o spożycie tłuszczów, wytyczne zalecają ograniczenie spożycia kwasów tłuszczowych trans i nasyconych kwasów tłuszczowych, które, jak wykazano, mają negatywny wpływ na stężenie krążącego cholesterolu LDL.
W szczególności zaleca się ograniczenie spożycia czerwonego i przetworzonego mięsa oraz tłuszczów zwierzęcych i zastąpienie ich tłuszczami roślinnymi bogatymi w wielonienasycone kwasy tłuszczowe.
Kwasy tłuszczowe omega 3 i 6 wykazały również pozytywny wpływ na podwyższenie poziomu cholesterolu HDL.
Ważną rolę odgrywa również błonnik, zwłaszcza błonnik rozpuszczalny, który pomaga kontrolować cholesterol poprzez ograniczenie jego wchłaniania w jelitach i resorpcji zwrotnej kwasów żółciowych.
Dlatego zaleca się spożywanie roślin strączkowych, warzyw i owoców ze skórką oraz zbóż, takich jak owies i jęczmień.
W ramach zbilansowanej diety spożycie błonnika powinno sięgać 25-40 g dziennie, w tym 7-15 g błonnika rozpuszczalnego.
ROLA SUPLEMENTÓW
W niektórych przypadkach, oprócz podejścia dietetycznego, możliwe jest uwzględnienie stosowania suplementów diety, które wpływają na produkcję endogennego cholesterolu, w szczególności powszechne jest stosowanie miareczkowanych ekstraktów monakoliny k ze sfermentowanego czerwonego ryżu.
Monakolina k działa podobnie do syntetycznych statyn, blokując mechanizm produkcji cholesterolu.
Z badań klinicznych wiadomo, że suplementacja fitosterolami, takimi jak sitosterol i kampesterol, skutecznie obniża poziom cholesterolu całkowitego i LDL.
Lecytynę sojową można również stosować do kontrolowania hipercholesterolemii.
TERAPIA NARKOTYKOWA
Gdy zmiany stylu życia nie wystarczają do obniżenia poziomu cholesterolu całkowitego i LDL, może być konieczna farmakoterapia.
Statyny są uważane za leki z wyboru w obniżaniu poziomu cholesterolu i zmniejszaniu ryzyka sercowo-naczyniowego.
Do nich dodaje się niacynę i sekwestranty kwasów żółciowych.
Czytaj także
Emergency Live jeszcze bardziej…Live: Pobierz nową darmową aplikację swojej gazety na iOS i Androida
Profil lipidowy: co to jest i do czego służy
Hipercholesterolemia rodzinna: co to jest i jak ją leczyć
Pediatria / ARFID: Selektywność lub unikanie pokarmu u dzieci
Zaburzenia odżywiania u dzieci: czy to wina rodziny?
Zaburzenia odżywiania: korelacja między stresem a otyłością
Uważne odżywianie: znaczenie świadomej diety
Manie i fiksacje na punkcie jedzenia: cybofobia, strach przed jedzeniem
W poszukiwaniu spersonalizowanej diety