Dziecięcy zespół neuropsychiatryczny o ostrym początku: wytyczne dotyczące diagnozowania i leczenia zespołów PANDAS/PAN
Dziecięcy zespół neuropsychiatryczny o ostrym początku (PANS) opisuje kliniczną postać podkategorii dziecięcego zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego (OCD). Zespół PANS może być również podkategorią zaburzeń jedzenia unikającego/ograniczającego (ARFID)
Takie zespoły PANS lub PANDAS powinny być brane pod uwagę zawsze, gdy wystąpią objawy OCD, ograniczenia jedzenia lub tików, którym towarzyszą inne zmiany emocjonalne i behawioralne, częste oddawanie moczu, zaburzenia motoryczne i/lub zmiany w piśmie.
Oba zaburzenia zostały odkryte około lat 1980. XX wieku, kiedy naukowcy z National Institutes of Health (NIH) zaobserwowali w podgrupie dzieci z OCD nagły początek psychiatryczny objawy po infekcjach (Streptococcus pyogenes, ospa wietrzna, mycoplasma pneumoniae).
Około 10-25% dzieci z OCD spełnia kryteria PANDAS. Stosunek mężczyzn do kobiet wynosi 2.6: 1
Diagnostyka zespołów PANS i PANDAS
Konsorcjum Badawcze PANS/PANDAS, we współpracy z NIMH (Narodowym Instytutem Zdrowia Psychicznego), opublikowało konsensus w sprawie diagnozy PANS/PANDAS w wydaniach Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology z 2015 i 2017 roku.
PANS to skrót od dziecięcego zespołu neuropsychiatrycznego o ostrym początku i obejmuje wszystkie przypadki OCD o nagłym początku i/lub zaburzeń odżywiania się, którym towarzyszą co najmniej dwa objawy współistniejące wymienione poniżej.
W przeciwieństwie do zespołu PANDAS, zespół PANS nie obejmuje infekcji paciorkowcami
Chociaż zespół PANS jest diagnozowany klinicznie, uważa się, że jest on wynikiem odpowiedzi immunologicznej na jedną z infekcji bakteryjnych lub wirusowych, które wytwarzają przeciwciała autoimmunologiczne działające na mózg.
Infekcje bakteryjne lub wirusowe obejmują, ale nie wyłącznie, paciorkowce, mykoplazmowe zapalenie płuc, grypę, infekcje górnych dróg oddechowych i zapalenie zatok. Stres psychospołeczny może również nasilać objawy.
Termin PANDAS oznacza pediatryczne autoimmunologiczne zaburzenia neuropsychiatryczne związane z infekcjami paciorkowcowymi.
W rzeczywistości, do tej pory nie zidentyfikowano żadnych autoprzeciwciał ani reakcji autoimmunologicznych w tej chorobie charakteryzującej się zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym i/lub tikami.
Uważa się, że może to być wywołane przez infekcję, często Streptococcus.
Obecnie stwierdza się OCD i/lub tiki, zwłaszcza tiki wielorakie, złożone lub nietypowe. Objawy zaburzenia pojawiają się po raz pierwszy między 3. rokiem życia a okresem dojrzewania.
ZDROWIE DZIECKA: DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ O MEDICHILD ODWIEDZAJĄC STOISKO NA EMERGENCY EXPO
PANS AND PANDAS: aby zostać zdiagnozowanym, PANDAS wymaga obecności wszystkich 5 kryteriów diagnostycznych zaproponowanych przez dr Swedo i współpracowników w 1998 roku:
Mogą występować choroby współistniejące:
Poczucie niepokoju
Niestabilność emocjonalna i/lub depresja
Drażliwość, agresja i/lub ostre zachowania buntownicze
Regresja rozwoju behawioralnego
Pogorszenie wyników w szkole
Zaburzenia czuciowe lub ruchowe
Somatyczne oznaki i objawy, w tym zaburzenia podbrzusza, moczenie moczowe lub częstość oddawania moczu[3].
Cechy kliniczne:
lęk separacyjny
regresja behawioralna (mówienie jak małe dziecko – baby talk – odgrywanie)
nerwica natręctw
natrętne myśli
fobia skażenia/strach
nieumotywowane obawy
powtarzalne zachowanie
agresja
nadpobudliwość lub deficyt uwagi
gwałtowne obrazy lub halucynacje
dysgrafia
rozszerzenie źrenic (źrenice stale rozszerzone, nawet w świetle, red.)
tic
Objawy ze strony układu moczowego
Częstość oddawania moczu i/lub parcie na mocz
Moczenie nocne lub w ciągu dnia
Nadwrażliwość
Problemy szkolne
Brak koncentracji
trudności matematyczne
Zaburzenia snu
Ograniczenia dietetyczne
Dodatkowo:
Niezdarność (TK Murphy i in., 2015)
Spowolnienie zręcznościowe (Lewin et al. 2011)
Deficyty pamięci wzrokowo-przestrzennej (Hirschtritt et al. 2009; Lewin et al. 2011)
Trudności wykonawcze (Lewin i in. 2011)
Diagnoza ADHD (Peterson i wsp. 2000)
PANDY I PATELNIE, WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW:
Stres odczuwany przez rodziców jest często wysoki, szukanie profesjonalnej pomocy jest dodatkową bronią w celu uniknięcia zespołu stresu pourazowego, który jest dość częsty.
W rzeczywistości rodzic opiekujący się dzieckiem bywa uważany za „szalony” przez lekarzy i krewnych, a czasami przez samego współmałżonka.
Aby nie popadać w stres, należy zwrócić się do psychologa i psychoterapeuty i zrobić sobie przerwy zamiast ciągłego kontrolowania dziecka.
Artykuł napisany przez dr Letizię Ciabattoni
Czytaj także:
Nomofobia, nierozpoznane zaburzenie psychiczne: uzależnienie od smartfona
Ekologiczny lęk: wpływ zmian klimatycznych na zdrowie psychiczne
Strażacy / Piromania i obsesja na punkcie ognia: profil i diagnoza osób z tym zaburzeniem
Wahanie podczas jazdy: mówimy o amaksofobii, strachu przed prowadzeniem samochodu
Źródło:
Instytut Narodowy Salute Mentale (NIMH): https://goo.gl/FSHNDu
Rete dei Medici PANDAS (PPN): https://www.pandasppn.org/
https://www.brainfactor.it/disturbi-del-neuro-sviluppo-la-sindrome-pans-pandas/