Intermittent explosive disorder (IED): chii uye kuti inorapwa sei

Intermittent explosive disorder (IED) chirwere chehunhu chinoratidzwa nekunyanyisa, kazhinji kusingadzoreki kutaura kwehasha kusiri kuenderana nemamiriro ezvinhu.

Kudzvinyirirwa kwehasha hakufanofanorongwa uye kunotsanangurwa nekusawirirana kuita kune chero kudenha, chaiko kana kurangarirwa.

Vamwe vanhu vanorondedzera kuchinja kwemaitiro kusati kwaitika (semuenzaniso, kushushikana, kuchinja kwemafungiro).

Intermittent explosive disorder parizvino inoiswa muDiagnostic and Statistical Manual yeMental Disorders (DSM-5) pasi pechikamu che'disruptive impulse control and conduct disorder'.

Iyo pachayo, haisi nyore kuoneka uye inowanzopa comorbidity nezvimwe zvimiro zvendangariro, kunyanya bipolar disorder uye borderline personality disorder.

Vanhu vanoonekwa kuti vane IED vanotaura kuti kuputika kwavo kupfupi (kunogara isingasviki awa), vane zviratidzo zvakasiyana-siyana zvemuviri (kudikitira, kundandama, kuoma muchipfuva, spasms, palpitations) zvakashumwa nechetatu chemasampuli.

Zviito zvehasha zvakashumwa kuva zvaiwanzoperekedzwa nokunzwa kurerukirwa uye, mune zvimwe zviitiko, mufaro, asi kazhinji kazhinji kuchiteverwa nokuzvidemba.

Chirwere chinokonzera pfungwa huru pakutambudzika uye zvinogona kukonzera: kushushikana, matambudziko emagariro uye emhuri, matambudziko ehupfumi uye matambudziko nemutemo.

Kuputika kwehasha kune simba guru pahupenyu hweanorwara uye kukanganisa hutano, basa, mari uye kushanda kwepamutemo.

Maitiro akadaro anogona kukonzera matambudziko makuru kuchikoro uye kubasa uye kumatare edzimhosva nekuda kwekurwa uye kukakavara.

Varwere vakadai vanowanzovawo nekusagadzikana kwepfungwa, kutya uye phobias, kusagadzikana kwekudya, kuwanda kwehuwandu hwekudhakwa kwedoro, kusagadzikana kwehunhu senge antisocial kana borderline personality disorder uye zvimwe zvakatingana zvekudzora mafungiro.

Intermittent explosive disorder (IED) inowanzotanga achiri mudiki, uye kazhinji muvarume pane vakadzi.

Mu80% yezviitiko zvinopfuurira kwenguva yakareba.

Chiitiko chayo chinenge 5% -7%.

IED inowanikwa apo murwere ane zvikamu zvitatu kana kupfuura zvekutsamwa pagore.

Musiyano pakati pekumanikidzira uye nekukasira

Kumanikidzirwa ndiko kana munhu aine havi yekuda kuita chimwe chinhu.

Kuita zvekumhanya-mhanya ndiko kana munhu achiita zvaanoda.

Musiyano mukuru pakati pezvimiro zviviri izvi zvehunhu ndewekuti nepo kumanikidzira kunosanganisira kufunga nezvechiito, mukuita zvekumanikidzika, munhu wacho anongoita asina kufunga.

Mafungiro ese ari maviri anobatwa mune abnormal psychology mune mamiriro epfungwa kusagadzikana.

Mune abnormal psychology, kutarisisa kunobhadharwa kune impulsive disorder.

Kuita zvekumanikidzira kunopa mufaro kumunhu sezvo zvichideredza kushushikana.

Avo vanotambura nekusafungira kusagadzikana havafungi nezvechiito asi vanopinda munguva iyo yasvika kwavari.

Maererano nenyanzvi dzepfungwa, kusagadzikana kwepfungwa kunowanzobatanidzwa nemigumisiro yakaipa yakadai sezviito zvisiri pamutemo.

Kubhejera, kuita zvepabonde kune ngozi uye kushandisa zvinodhaka ndeimwe yeiyi mienzaniso.

Kusakwanisa kuramba utsinye, kleptomania, pyromania, trichotillomania (kukweva bvudzi) mamwe matambudziko ekukurumidza.

Izvi zvinoratidza kuti kuita zvekumanikidzira nekukasika zvinhu zviviri zvakasiyana.

Maitiro anoratidza kushaya kudzora hasha

  • hasha dzemashoko (kutuka, kurwa uye kutyisidzira)
  • chisimba chemuviri kune mhuka kana vanhu (kukuvadzwa kana kukuvara, kuparadzwa kwezvinhu uye pfuma)

Zviratidzo zvepakati pekuputika kusagadzikana uye mhedzisiro

Zviratidzo zvinofungidzira kana kuperekedza zviitiko zvehasha ndizvo

  • kutsamwa
  • psychic kufara
  • simba guru uye simba
  • kukurumidza kwemafungiro
  • kurira uye kudedera
  • palpitations uye kumanikidzwa mumusoro uye muchipfuva
  • kunzwa maungira.

Makakatanwa anonyungudika kana angopedza.

Kurapa kweIED

Kurapa kweIED kwakasarudzika.

Zvinowanzobatanidza mishonga yemishonga uye yekurapa kugadzirisa maitiro uye kuwana hukuru hwekutonga kwehasha.

Cognitive behaviour therapy (CBT) yakawanikwa ichibatsira mukubatsira murwere kuongorora kudzora kwepfungwa kwekuputika kwekuputika, achishandisa kuzorora uye kugadzirisa maitiro ekugadzirisa mafungiro ekuchinja mhinduro yemurwere kune zvinhu zvinokurudzira.

Chinyorwa chakanyorwa naDr Letizia Ciabattoni

Verenga Uyewo:

Emergency Rarama Zvakawanda…Rarama: Dhawunirodha Iyo Itsva Yemahara App yebepanhau Rako yeIOS uye Android

Trichotillomania, Kana Tsika Inomanikidzira Yekudhonza Bvudzi Nebvudzi

Impulse Control Disorders: Kleptomania

Impulse Control Disorders: Ludopathy, Kana Kubhejera Dambudziko

Source:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12096933

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3105561/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3637919/

https://convegnonazionaledisabilita.it/relazioni/2018/NOLLI%20MARIELLA%20EMILIA%20-%20Trattamento%20funzionale%20dell_aggressivita%cc%80.pdf

https://www.lumsa.it/sites/default/files/UTENTI/u474/lezione%20psicopatologia%2014.pdf

Impulsività e compulsività: psicopatologia kubuda, Luigi Janiri, F. Angeli, 2006

McElroy SL, riconoscimento e trattamento del DSM-IV disturbo esplosivo intermittente, muJ Clin Psychiatry, 60 Suppl 15, 1999, pp. 12-6, PMID 10418808

McElroy SL, Soutullo CA, Beckman DA, Taylor P, Keck PE, DSM-IV disturbo Esplosivo Intermittente: un rapporto di 27 casi, in J Clin Psychiatry, vol. 59 n. 4, aprile 1998, mapeji 203-10; mubvunzo 211, DOI:10.4088/JCP.v59n0411, PMID 9590677

Tamam, L., Eroğlu, M., Paltacı, Ö. (2011). Disturbo esplosivo intermittente. Approcci attuale muPsichiatria, 3 (3). 387-425

Iwe unogonawo kufarira