Co to jest zapalenie trzustki i jakie są objawy?
Zapalenie trzustki może być ostre lub przewlekłe. Jak rozpoznać i leczyć te dwie postacie choroby?
Zapalenie trzustki to zapalenie trzustki, które można zdiagnozować w dwóch odrębnych etapach:
- ostre zapalenie trzustki
- przewlekłe zapalenie trzustki.
Obie choroby są coraz częstsze.
Ostre zapalenie trzustki jest trzecią najczęstszą przyczyną izba pogotowia przyjęć wśród chorób przewodu pokarmowego i przewlekłego zapalenia trzustki dotyka co najmniej 50 osób na 100,000 XNUMX we Włoszech.
Ostre zapalenie trzustki
Ostre zapalenie trzustki pojawia się nagle i może być
- łagodny (90% przypadków)
- ciężki (pozostałe 10%).
Objawy ostrego zapalenia trzustki
Ostre zapalenie trzustki objawia się zmiennym obrazem klinicznym, ale cechą charakterystyczną jest nagły, silny ból brzucha, który pojawia się głównie w górnej części brzucha (ból „zaporowy”), ale może również rozprzestrzeniać się na plecy (ból „pasa”).
Oprócz bólu mogą wystąpić:
- nudności;
- wymioty;
- gorączka.
Pacjent z tymi nagłymi i gwałtownymi objawami prawie zawsze trafia na izbę przyjęć, gdzie za pomocą badań krwi i badań radiologicznych diagnozuje się ostre zapalenie trzustki.
Ciężkie ostre zapalenie trzustki
W ciężkich postaciach jednak w czasie hospitalizacji ostry p. może ewoluować w:
- niewydolność nerek i układu oddechowego
- posocznica;
- szok.
Ważne jest, aby specjalista szybko rozpoznał stopień zaawansowania ostrego stanu, aby interweniować tak szybko, jak to możliwe i w najbardziej odpowiedni sposób.
Przyczyny ostrego zapalenia trzustki
W 90% przypadków przyczyną ostrego zapalenia trzustki są:
- kamienie żółciowe, które są jeszcze częstsze u kobiet;
- nadużywanie alkoholu.
Pozostałe przypadki są spowodowane:
- bardzo wysoki poziom trójglicerydów we krwi;
- dziedziczne mutacje genetyczne;
- anomalie anatomiczne;
- przyjmowanie niektórych leków lub innych substancji „toksycznych”;
- nowotwory łagodne lub złośliwe;
- autoimmunologiczne uszkodzenie trzustki.
Diagnoza
Diagnoza ostrego p. z definicji wymaga obecności co najmniej 2 z tych elementów:
- typowy ból, zgodnie z opisanymi objawami
- zmienione wyniki badań krwi, z wartościami amylazy lub lipazy co najmniej 3 razy wyższymi niż normalnie;
- oznaki zapalenia trzustki na USG lub TK jamy brzusznej.
Leczenie ostrego zapalenia trzustki
W większości przypadków ostre p. rozwiązuje się samoistnie w ciągu 7-15 dni.
Terapia wspiera
- dożylny wlew płynów, zwłaszcza w ciągu pierwszych kilku godzin;
- środki przeciwbólowe;
- wsparcie żywieniowe, gdy w ciągu kilku dni nie jest możliwe karmienie doustnie.
Jednak w przypadku cięższych postaci ostrego zapalenia trzustki często konieczne jest wspomaganie czynności narządów tlenem lub innymi środkami lub podawanie innych leków, np. antybiotyków, w celu całkowitego ustąpienia powikłań.
Przypadki wymagające operacji są rzadkie, a obecnie wszelkie powikłania (takie jak pojawienie się zakażonych lub niezainfekowanych zbiorników płynowych wymagających drenażu) są również leczone endoskopowo lub radiologicznie.
W każdym razie, aby uniknąć nawrotu, konieczne jest zidentyfikowanie przyczyny i jej usunięcie. W przypadku ostrego zapalenia trzustki wywołanego kamieniami żółciowymi woreczek żółciowy usuwa się chirurgicznie.
Przewlekłe zapalenie trzustki
W porównaniu z postacią ostrą, przewlekłą p. ma bardziej zniuansowane lub subtelne objawy i oznaki, i czasami może przebiegać bezobjawowo, nie powodując dyskomfortu u pacjenta lub bezobjawowo, z nielicznymi objawami.
Symptomy
Objawy i oznaki przewlekłego p. są:
- przewlekły ból brzucha o różnym nasileniu i czasie trwania, z nawrotem, czyli napadami, które mogą trwać od kilku godzin do dni; występuje najczęściej po posiłkach, a lokalizacja jest podobna do ostrego zapalenia trzustki;
- słabe trawienie pokarmu, ze względu na zmniejszenie ilości enzymów trawiennych obecnych w soku trzustkowym, które nie pozwalają na prawidłowe trawienie i wchłanianie pokarmu; może to również powodować biegunkę z utratą tłuszczu, niedożywieniem i utratą wagi;
- cukrzyca, spowodowana spadkiem produkcji insuliny, hormonu wytwarzanego przez trzustkę, który reguluje poziom cukru we krwi, który jest odpowiedzialny za cukrzycę.
Przyczyny
Przewlekłe p. w większości przypadków jest spowodowane przewlekłym nadużywaniem alkoholu i paleniem papierosów, co stanowi czynnik ryzyka wystąpienia obu postaci i progresji przewlekłego zapalenia trzustki w czasie.
W niektórych przypadkach przewlekłe zapalenie trzustki jest spowodowane powtarzającymi się epizodami ostrego zapalenia trzustki, a w rzadkich przypadkach
- dziedziczne mutacje genetyczne
- niedrożność przewodu trzustkowego przez łagodne lub złośliwe nowotwory.
Diagnoza
Przewlekła s. diagnozowana jest głównie na podstawie badań radiologicznych:
- USG, CT i/lub MRI (obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego);
- ekoendoskopia, która umożliwia diagnozę nawet najłagodniejszych i najmniej rozpoznawalnych form;
- badania krwi i kału są przydatne w określaniu obecności „nieprawidłowego funkcjonowania” trzustki i jego konsekwencji.
Warto również pamiętać, że w tej formie należy aktywnie poszukiwać powikłań związanych z niedożywieniem, co z kolei może powodować dalsze problemy zdrowotne. Wystarczy powiedzieć, że u jednej trzeciej pacjentów z przewlekłym zapaleniem trzustki rozwija się osteoporoza, nawet jeśli są to mężczyźni i młodzi” – donosi Capurso.
Jak leczyć przewlekłe zapalenie trzustki?
Do jego leczenia możliwych jest kilka sposobów interwencji:
- modyfikacja stylu życia poprzez eliminację spożywania alkoholu i papierosów;
- kontrola bólu poprzez przyjmowanie środków przeciwbólowych;
- przyjmowanie suplementów enzymów trzustkowych;
- zarządzanie cukrzycą poprzez przyjmowanie leków.
Ponadto w wielu przypadkach w leczeniu powikłań choroby konieczne jest odwołanie się do:
- inwazyjne i kompleksowe zabiegi endoskopowe za pomocą endoskopowej echoendoskopii i endoskopowej pankreatografii wstecznej (ERCP);
- interwencje chirurgiczne.
Czytaj także:
Cukrzyca ciążowa, co to jest i jak sobie z nią radzić
Rak trzustki, nowe podejście farmakologiczne do zmniejszenia jego progresji