Zomwe zinafotokozedwa m'nkhaniyi zikuchitika kumidzi yakumidzi. Zitha kuchitika kuti vutoli likhoza kutha popanda kuzindikira ndipo pokhapokha ngati zinthu zitafooka, apolisi angathandize kuthetsa vutoli.

Zoopsa zomwe zimawopseza moyo ndizofala kwambiri kwa akatswiri a EM. #KULIMA! dera lidayamba mu 2016 kusanthula milandu ina. Iyi ndi nkhani ya #Crimefriday kuti muphunzire bwino momwe mungapulumutsire thupi lanu, gulu lanu ndi ambulansi yanu “tsiku loipa”!

Zoopsa zomwe zimaika moyo pangozi: kuchita zachiwawa pakafukufuku wadzidzidzi

"Ndagwira ntchito ngati EMT (Emergency Medical Technician) pa ambulansi ku Canada kwa zaka 4. Dera lomwe mlanduwu unachitikira lili ndi ma ambulansi awiri omwe agwiritsidwa ntchito kuti afikire pafupifupi 2 km² zamtunda. Nthawi zapakati pazoyankha zimatha kusiyanasiyana, kuyambira mphindi zochepa mpaka mphindi 40, kutengera kutalika kwa malo oyimbirako mafoni komanso njira zopezeka mosavuta (misewu yambiri sinatayidwe).

Ambulensi imodzi imakhala ndi antchito okonzekereratu ALS (Thandizo lapamwamba pa moyo), pamene winayo ndi ogwira ntchito ndi okonzeka ku BLS (Chothandizira Chokha Chamoyot) msinkhu. Chipangizo cha ALS chimayikidwa ndi Paramedic ndi EMT ndipo amatha kuchita zonse ACLS (Advanced Cardiac Life Support) mankhwala monga amatanthauzidwa ndi American Heart Association.

Gulu la BLS lili ndi 2 EMTs, ndipo silingathe kuchita ACLS, koma limatha kupereka mankhwala ena osiyanasiyana okhudzana ndi kuyankha koyamba (monga IV's, oxygen therapy, supraglottic airway placement, kuwunika mtima ndi kutsekemera). Gulu la BLS litha kuyambitsanso gawo la ALS kuti lizisungitsa, ndipo limatha kukaonana ndi dokotala patelefoni.

Chochitikachi poyamba chinapezeka ndi chigawo cha BLS, ndi chipangizo cha ALS chikubwera pambuyo pake.

Ndondomeko za kumangidwa kwa mtima ndi kuletsa kubwezeretsa zinaphatikizapo pansipa kuti tifotokoze:

1. Kutsekemera kwa mtima kumalo

 2. Pewani Pulogalamu Yotsitsimula

Zinachitika ku umodzi mwama Indian Reservations m'chigawochi. Zosungitsa ndi malo osankhidwa mwalamulo omwe asankhidwa kuti agwiritse ntchito gulu linalake (kapena fuko) la ma Aborigine. Zilipo ndipo zimagwira ntchito yodziyimira pawokha kuchokera kwa anthu wamba. Sindine katswiri wokhudza ubale wachibadwidwe ku Canada, ndipo ndi nkhani yovuta kwambiri mdziko langa. Chifukwa chake ndikhulupilira kuti ndingofotokozera momwe izi zidakhudzira zomwe zidachitika, komanso momwe zidasokonekera pachitetezo cha nkhaniyi.

Zoopsa pangozi ku Canada: chikhalidwe cha anthu achiaborigine

Mkhalidwe wa anthu umasiyana pakati pa kusungirako, koma pafupipafupi iwo ndi osawuka kwambiri kuposa anthu ambiri. Zitsanzo zochepa chabe zofotokoza mfundo iyi:

• Kulephera kwa ntchito pa malo osungirako ndalama ndi pafupifupi nthawi za 3 zoposa nthawi ya dziko lonse
• 61% ya achikulire achiaborijini samaliza sukulu yasekondale, ndipo 43.7% samalandira satifiketi, diploma kapena digiri
• Chiwerengero cha uchigawenga wamtundu womwe unachitikira pa malo osungiramo katundu unali ngati wa 2004: kasanu ndi kawiri kuposa apolisi, kasanu ndi kawiri kuposa chigwirizano cha kugonana komanso kasanu ndi kawiri kuposa kupha anthu kusiyana ndi mitengo ku Canada.
• Mitengo ya Thanzi labwino Mavuto ndi ochuluka kwambiri pakati pa anthu achiaborijini kusiyana ndi anthu wamba, chiwerengero cha kudzipha chikuposa 2.1 ku Canada omwe si aaborijini.

Zomwe zinachitikazo zikuwonetsa ziwerengero zambirizi. Ali ndi umphaŵi wochuluka kwambiri, umphawi, matenda aumphawi, ndi zakumwa zoledzeretsa.

Canada ilinso ndi mbiri yakalekale yolanda atsamunda, zomwe m'mbiri yakale zimakhudzana ndi boma ndikukakamiza kuti akhale nzika zaku Australia. Zotsatira zake, pali malingaliro okhalitsa osadalira boma pazosungika.

Zoopsa pamoyo: mlandu

Monga EMS ndi oyankha ena oyamba amagwirizana ngati ogwira ntchito m'boma izi zitha kupanga cholepheretsa kusamalira. Kunena mwachidule, kuvala yunifolomu nthawi zina kumakhala koitanira anthu kudana.

ZOCHITIKA - Tidayankha kwa osadziwika 'wina wagwamkhalidwe kumalo osungira akutali aku India. Pomwe zosintha panjira zomwe zidaperekedwa pamtundu wa wodwala zinali zosokoneza, komanso zosagwirizana. Zambiri zabwino zomwe zapezeka zikuwonetsa kuti mayi wazaka 50 adapezeka atakomoka ndi banja. Ma mayunitsi angapo adatumizidwa pamwambowu, ngakhale chifukwa chakutali ndi kuthekera kwawo akhoza kukhala pafupifupi mphindi 20 kumbuyo kwathu.

Pomwepo, tinapeza kuti wodwalayo anali mkati kumangidwa kwa mtimandipo CPR anali atayamba ndi banja. Tinapitiriza kubwezeretsanso khama podikirira kubwerera. Munthawi imeneyi zidziwitso zambiri zidapezeka kuchokera kubanja, ndi umboni wosonyeza kuti wodwalayo sangasinthe Ndi chipatala chapafupi ndi 45 mphindi, wodwalayo atalandira CPR kwa mphindi 30, ndikutsimikizira asystole kwa mphindi 20 - ma protocol athu adaloleza kutha . Tidakambirana ndi a dokotala kudzera pafoni, ndikuvomera kusiya CPR, ndikulengeza zakufa pomwepo.

Gawo lachiwiri linali litafika panthawiyi. Tidalumikizana ndi apolisi malinga ndi momwe munthu amafera mosayembekezereka kunyumba. Banja la 6 lidasonkhana mchipinda wamba mbali ina ya nyumbayo kudzalira. Pamene tidasonkhanitsa yathu zida, Ndidamva kuphulika ndikuyenda kuchokera kuchipinda chodutsa moyang'anizana ndi chipinda chomwe panali mtembowo. Mnzanga panthawiyi anandiuza kuti tikugwira ntchito yolembayo, wawona bambo wamkulu akutulutsa mutu kuchokera kuchipinda chino kuti awonere mwachidule. Mwamunayo anali atabwerera m'chipindacho ndikutseka chitseko chake. Apa ndiye tinazindikira, kuti tinali ndi munthu pamalopo pomwe sanapezekeko.

Tidapeza machitidwe a munthuyu modabwitsa m'njira zingapo. Zakuti anali pafupi kwambiri ndi thupi, koma pomwe tidafika koyamba, sanali m'modzi mwa abale am'banja omwe akuyesera kuthandiza kapena kuthandizira CPR mwanjira iliyonse. Chachiwiri kuti amasankha kudzipatula yekha kubanja lonse lachisoni. Chachitatu kuti sanayesere kuulula kupezeka kwake kwa ife. Ine ndi mnzanga tidakambirana izi mwachidule osayesa kuyika chidwi chathu pazokambirana zathu. Ngakhale tidapeza kuti izi sizachilendo, sitinapeze chilichonse chodabwitsanso kapena kukhazikitsa malingaliro olakwika m'malo mwa mwamunayo - tinagwirizana kuti tikhalebe tcheru kwambiri ndikuwonana ndi thupi nthawi yomweyo.

Pambuyo poopsya koyamba chidziwitso cha imfa ndinali atatenthedwa pang'ono, ndinapita kukalankhula ndi banja lathu za womwalirayo. Ndinali ndi mafunso ochepa okhudzana ndi chidziwitso chodziwika kuti ndi ndani komanso umboni uliwonse wa matenda kapena chifukwa cha imfa. Banja lathu, ngakhale kuti linali lachisoni, linagwirizana kwambiri ndipo linatsegukira kupezeka kwanga ndi mafunso. Komabe, nditamufunsa za munthu wobisala m'chipinda cham'chipinda cham'chipinda cham'mbuyomo, iwo adachita mantha kwambiri kuti amupatse chidziwitso. Iwo anakana kudziwika ndi dzina lake ndipo sakanena bwino za ubale wake kwa iwo kapena wakufa.

Adakana kulowa kuchipinda chake, ndipo adati 'ndibwino kuti amusiye yekha'. Inali panthawiyi ndikufunsana ndi banjali, ndidazindikira chowunikira pawailesi chikuyang'ana mwakachetechete mayendedwe apolisi pashelefu kukhitchini. Nthawi zambiri ndimakumana ndi makina ojambulira pawailesi m'nyumba zosungira anthu, koma mwa zomwe ndakumana nazo, zimawonetsa kuti winawake mnyumba akufuna kupewa apolisi (mwina chifukwa chololedwa kapena chifukwa chochita zinthu zosayenera). Ndinawonanso kuti TV ikuwonetsa zopatsa kuchokera kumakamera achitetezo ozungulira malowo. Njira zotetezerazi ndizachilendo ndipo sizigwirizana ndi banja laling'ono, lotsika pang'ono, lakumidzi.

Panthawiyi a yachiwiri ambulansi inadza. Ine ndinawachenjeza iwo kuti panali umboni wa zochitika zokayikira pa zochitikazo. Ine ndinawafunsa iwo kuti ngakhale panalibe kanthu komwe iwo akanakhoza kuchita, kuti akhalebe pa malo ndi ife chitetezo muwerengera mpaka apolisi atafika. Iwo adagwirizana ndi mtima wonse. Kenaka ndikuwombera dispatcher kwa ETA kwa apolisi. Komabe, chifukwa apolisi ndi EMS amagwiritsa ntchito zipinda zosiyana zoyankhulana za 2, ndinadziwa kuti ngakhale kupeza mfundoyi kungatenge nthawi yochuluka.

Ndikudikirira apolisi, munthu wobisala m'chipinda chakumbuyo adabwera, adadziwonetsa ngati mwamunayo wa womwalirayo, ndipo adatiwuza mwamphamvu kuti tichoke pamalopo nthawi yomweyo. Analimbikitsanso kuti azitha kulowa mthupi mwachangu. Ndidayesa kufotokoza modekha zomwe tikupeza pano ndi njira zomwe zidzachitike. Ndinazindikiranso bwino kuti apolisi anali paulendo wopita kumalowo. Sankafuna kumvetsera, anapitiliza kundilalatira ndikulumbira ndikamalankhula. Kenako adabwerera kuchipinda chake nakhala chete.

Patatha mphindi 5 adatulukanso ndikubwereza zomwezo. Atabwerera kuchipinda chake, ndidafunsa m'modzi mwa ogwira nawo ntchito kuti ayesere kulunjika ku polisi. Ndipo ngakhale ndimayesetsa kuthana ndi vutoli, kachitatu, adayamba kundikankhira kukhoma ndikufuula zotukwana. Anandipatsa malangizo omveka bwino oti ndiyenera kuchoka mumphindi ziwiri zotsatira kapena ngozi ingandibwere. Anatinso 'dziko lopweteka likubwera' ndipo 'Sindikudziwa zomwe zandigunda'. Kenako analavulira nsapato zanga, ndikubwerera kuchipinda chake. Pakadali pano ndidatumiza ma code, akuwonetsa apolisi akudandaula ankafunika kuti awone.

Apolisi atafika munthu ameneyu anayamba kugonja komanso kugonjera, n’kukhala munthu wosiyana kwambiri. Anatuluka modekha kuchipinda kwake atauzidwa ndi apolisi. Anali waulemu ndi waulemu kwa wapolisiyo ndipo mpaka anandipepesa chifukwa cha zimene anachita. Iye anadzudzula khalidwe lake laukali pa nsautso powona mkazi wake akumwalira.

Pambuyo pake tinayang'ana kuitana kumeneku ndi apolisi omwe akuphatikizidwa. Anatiuza kuti munthu ameneyu anali kale m'ndende chifukwa cha ziwawa. Iye adalowera apolisi kuti akuzunzidwa ku EMS chifukwa chodzimva chisoni. Iye anali wotsimikiza kotheratu, pa nthawiyo, kuti ndi mbiri yake yakale iye akanati amadziwika kuti ndi wolakwa pa imfa ya mkazi wake. Kwa kudziwa kwanga, mkazi adadwala kuchokera ku zovuta zachipatala.

ANALYSIS - Kuitana uku kunali kosangalatsa pazinthu zingapo, ngakhale panthawi yomwe zinali zoopsa kwambiri kwa ine. Kukankha kunali kochepa kwambiri, sindinali kuvulazidwa ndi izi. Zopseza ndi kulumbirira sizinali zisanachitikepo. Kulavulira kunali koopsa koma sanawononge ngozi yeniyeni ya biohazard. Koma kupsinjika kowonjezereka kwa zonsezi kunandikhudza ine ndipo kunachepetsa chidaliro changa pochita ndi zizindikiro za imfa kwa nthawi ndithu.

Panali zinthu zambiri zomwe taphunzira pazochitika izi:

Kuthandiza Kwapolisi Oyambirira & Kukhutira

Kuyambilira kwa apolisi kumayambiriro ndi kofunikira kumadera akutali ndi kumidzi. Ndikayang'ana m'mbuyo, pomwe kutumiza koyamba kumatsutsana ndikusokoneza, ndikadakhala wokayikira kwambiri. Zikanakhala zovomerezeka kufunsa apolisi kuti adzakhale nawo paulendo uno tikadali panjira. Kuyambitsa apolisi koyambirira kwakhala kukulimbikitsidwa mu bungwe lathu, ndipo ndimadziwa izi panthawi yomwe zimachitika. Zinangokhala nkhani zakukhutira, kuti m'kupita kwanthawi ndazolowera kuyankha mafoni ndikudziwitsa zochepa kapena zotsutsana (ndizotsatira zochepa kapena ayi).

Kufotokozera Mavuto Ovomerezeka

​Ngakhale timauzidwa pafupipafupi cholinga chathu chachikulu ndi chitetezo chathu, zowona kwa omwe akutsogola, kumatha kukhala kulimbana pakati pa chitetezo chathunthu ndi zomwe zingatheke. Ndinawona pa kuyimbaku komwe komwe kunakhudza kwambiri kuweruza kwanga zomwe zinali zowopsa ndizomwe ndidakumana nazo, komanso kusadziwa zambiri. Zomwe ndidakumana nazo m'mbuyomu zidandipangitsa kuti ndikayikire mwamunayo kuchokera pazomwe adayamba kuwonekera (pomwe adabisala m'chipinda chogona kuchokera kwa ife), komanso momwe banja lake limalumikizirana naye. Zinandipangitsanso kukayikira zaumbanda ndikawona chojambulira chawayilesi komanso zida zachitetezo. Koma chowonadi chinali, ngakhale ndidazindikira kuti chiwopsezo chikukwera, ndidapitilizabe kumva kuti chili pafupi ndi malo olandilidwa mwina chifukwa chodziwa zambiri. Kusadziŵa kwanga zambiri kumapangitsa kuti malingaliro anga azikhala motengeka ndi malingaliro ambiri omwe anali okhudzana kwambiri ndi malingaliro ndi zoyembekeza za anzanga, osati zomwe zinali kuchitika. Malingaliro ena omwe anali mkati mwanga anali:

• Sindingathe kugwira apolisi. Koma sindingagwiritse ntchito kachidindo kawuni yachinsinsi, yomwe ndi yovuta kwambiri. Monga ngati chiwawa chamankhwala chachitika kale kwa dokotala, chabwino?
• Apolisi akuyankha kuchokera kutali. Iwo akhoza kuchita zinthu zina zofunika. Ndikutha kudikira.
• Nanga bwanji ngati mnyamatayu akuchita zodabwitsa? Sindikusowetsa mavuto ambiri, chifukwa ndikuganiza kuti ali 'kuchoka'

Ndikuganiza njira yokhayo yothetsera malingaliro oterewa ndikumanga chithandizo chabwino cha anzawo, pakati pa ogwira nawo ntchito komanso anzanga pa gulu la magulu osiyanasiyana. Sikokwanira kuphunzitsa kuti 'chitetezo ndizofunika patsogolo'. Tifunika kuwonjezera kumvetsetsa ndikuphatikizanso mfundo yakuti aliyense ali ndi chiopsezo chosiyana. Koma, mosasamala kanthu za izo, ngakhale munthu atanthawuzira yekha malo ake adzathandizidwa ndi anzawo ndi apolisi.

Kuyanjana ndi Chisoni

Maphunziro athu sanatikonzekeretse kuthana ndi zochitikazi. Kulengeza zaimfa si nkhani yomwe imafotokozedwera mu silabasi ya EMT. Ndinali ndi maola 3 ophunzitsidwa m'derali, ambiri mwa omwe ndimagwira nawo ntchito alibe. Nthawi zonse tinkalangizidwa kuti ndiudindo wa apolisi kuthana nawo, osati china chake chomwe timafunikira kudziwa zambiri. Izi zimagwira ntchito bwino kumizinda yayikulu, koma m'midzi yakumidzi, si zachilendo kuti achibale kapena anzawo a womwalirayo afike powonekera apolisi asanathe.

Ndikukhulupirira izi zinakhudza kwambiri zochita zathu panthawiyi. Kuphatikizidwa pamodzi koti tilengeze imfa ndikuthandizira banja lachisoni, koma osati kudziwa momwe tingatithandizire, kumatitsogolera kuti tisakhale otsimikiza momwe tingaweruzire zochita ndi khalidwe la munthuyo. Zadatithandizanso kuchepetsa kuthekera kofulumira kwa chiwawa.

Zitatha izi, ndinakambirana ndi antchito anga ogwira nawo ntchito ndipo ndinapeza kuti ndikukhudzidwa kwambiri ndi chisankho changa chofuna maphunziro kuderali. Tinapitanso ku mautumiki okhudzidwa (gulu limodzi la apolisi lomwe limathandizira anthu omwe amachitira nkhanza kapena zoopsa) ndipo adakonza zokambirana za njira zabwino zowonjezera imfa, zidziwitso za banja, zoyipa, ndi apolisi zomwe zimachitika ndi imfa yosayembekezereka kunyumba .

Chaka chatha, nkhani yakupezeka kwamabanja panthawi yobwezeretsanso (FPDR) yakhala nkhani yomwe ikubwera m'dongosolo lathu lazachipatala. Mabungwe ena akuluakulu (monga American Heart Association) amalimbikitsa FPDR, kunena kuti ndi ufulu woyenera ndikuthandizira kwambiri pakulira. Sichizoloŵezi wamba, ndipo malo amodzi okha opweteka kwambiri m'dera lathu akulimbikitsa FPDR. Adakambirana pamsonkhano wapachaka wa EMS, ndipo ambiri amapezeka kuti ndiwothandiza, ngakhale ambiri mwa akatswiri anali osatsimikiza momwe angazigwiritsire ntchito popanda kunyalanyaza chithandizo cha odwala kapena chitetezo cha ogwira ntchito.

Pomaliza mapeto a imfa, chidziwitso chachibale, komanso kuwonetsa chisoni ndi zochita zachisoni sizomwe zimakhazikika mu dongosolo lathu la EMS. Koma posachedwa pali njira yothetsera izo.