Garuneko tumoreak: sintomak, sailkapena, diagnostikoa eta tratamendua

By Cristiano Antonino On Ira 20, 2022

Garuneko tumoreak garunean, zerebeloan edo nerbio sisteman eragina izan dezaketen forma neoplasikoak dira (nerbio-zelulen ugaltze kontrolik gabe sortutako ehun-masak).

Garuneko tumoreen kausak oraindik ezezagunak dira, baina gaixotzeko arriskua areagotzen duten arrisku-faktore batzuk identifikatu dira:

erradiazio-dosi altuen esposizioa;
substantzia kaltegarriekiko esposizioa (ikerketa batzuek erakusten dute tumore mota hauek maizago gertatzen direla industria kimikoetako langileengan edo disolbatzaileak erabiltzen dituzten artisauengan);
zenbait birusek (Epstein-Barr-ek adibidez) eragindako infekzioa.

Gainera, garuneko tumore mota batzuk familia berean egon daitezke: kasu hauetan, litekeena da osagai genetiko hereditario bat egotea.

Ikertzaileak beste arrazoi posible batzuk ikertzen ari dira, hala nola, telefono mugikorren erabilera luzea eta garuneko lesio traumatikoaren presentzia.

Garuneko tumoreek edozein adinetan jo dezakete, baina ohikoenak 3 eta 12 urte bitarteko haurrengan eta 40 eta 70 urte bitarteko helduetan izaten dira.

Garuneko tumore baten agerpenak bere kokapenaren eta tumore-masaren tamainaren araberakoak dira batez ere.

Bai bizi-ehunean egindako kalteengatik eta baita tumoreak garunean egiten duen presioagatik ere.

Garuneko tumore baten sintomarik ohikoenak hauek dira

buruko minak (goizean indartsuak, egunean zehar gutxitzeko joera dutenak)
konbultsioak;
haluzinazioak;
goragalea edo oka;
ahultasuna edo sentsibilitate murriztua besoetan edo hanketan;
koordinazio falta ibiltzean;
begien mugimendu anormalak edo ikusmen-nahasteak (itsutasunera arte);
logura;
nortasun eta aldarte aldaketak;
memoria nahasteak eta nahasmen egoerak;
toteltasuna eta hizketa-nahasteak.

Orokorrean, neoplasia batek garunaren atal bati eragiten badio (ezkerrean adibidez) sintoma kontrako zatian (eskuinean) agertzen da: hau da, garun-hemisferio bakoitzak gorputzaren alboko parea zuzentzen duelako.

Diagnostikoa pazientearen egoera fisiko orokorra eta defizit kognitibo eta motorrak ebaluatzen dituen azterketa neurologiko osoa ebaluatuz egiten da.

Emaitzen arabera, medikuak azterketa instrumental bat edo gehiago eska ditzake:

CT (Tomografia Axial Konputazionatua);
MRI (Erresonantzia Magnetikoaren Irudia);
burezurreko erradiografia;
garuneko miaketa elektronikoa.

Garuneko tumoreen tratamendua

Eragindako organoaren garrantzia eta fintasuna eta ebakuntzaren zailtasuna kontuan hartuta, garuneko tumoreak tratatzen zailenen artean daude oraindik.

Garuneko tumoreak tratatzeko erabiltzen diren tratamenduak neurokirurgia, erradioterapia eta kimioterapia dira.

Tumore onberetarako, neurokirurgia sendagarria izan daiteke, baina tumore gaiztoentzat (glioblastoma multiformea adibidez) pronostikoak oso txarra izaten jarraitzen du.

Oro har, tumoreak garezurraren barruan egiten duen presioa murrizteko balio du neurokirurgiak eta horrela sintomak gutxitzeko; erradioterapia eta kimioterapiaren eragina ere areagotzen du.

Kimioterapiak ez ditu emaitza optimoak ematen, garuna oso zaila baita botikekin iristea, kanpoko agenteekiko hesi natural bat dagoelako.

Azken urteotan, ordea, ikerketak aurrera egin du, kimioterapia sendagai berriak gehituz eta immunoterapia ere probatuz, sistema immunologikoko antigorputzak edo zelulak erabiltzean oinarritzen den teknika.

Sailkapena: garuneko tumoreak onberak edo gaiztoak izan daitezke

Tumore onberak ez dira minbizi-zelulek eratzen eta ondo zehaztutako ertzak dituzte; normalean kendu egiten dira eta kasu gehienetan ez dira errepikatzen.

Tumore gaiztoak minbizi-zelulek sortzen dituzte, bizi-funtzioak kaltetzen dituzte eta gaixoaren biziraupena arriskuan jartzen dute. Normalean oso azkar hazten dira eta inguruko ehunak inbaditzen dituzte.

Garuneko tumore onberak bizi-funtzioak oztopatzen dituenean, gaiztotzat jotzen da minbizi-zelulek eratzen ez badute ere.

Medikuek burmuineko tumoreak graduaren arabera sailkatzen dituzte, baxutik (I. maila) eta altuera (IV. maila) bitartekoak izan daitezkeenak.

Gradu altuko tumore baten zelulek itxura anormala dute eta, oro har, gradu baxuko tumoreetako zelulek baino azkarrago hazten dira.

Garuneko tumoreak ere banatzen dira primarioak (garuneko ehunetan jatorria dutenak) eta sekundarioak (beste tumore baten minbizi-zelulak garunera zabaltzen direnean garatzen direnak)

Era berean, tumore primarioak jatorria duten ehunaren arabera sailkatzen dira.

Tumore primarioak

gliomak

Sarrienak gliomak dira, garuneko tumore guztien % 40 inguru baitira.

Gliomak funtzio garrantzitsuak betetzeaz arduratzen diren nerbio-sistema zentralaren euskarri-zeluletatik garatzen dira (zelula glialak), hala nola, mielina ekoiztea, nerbioak lerrokatzen dituen substantzia zuria eta nerbio-bulkadak transmititzea ahalbidetzen duena.

Meduloblastomak

Tumore gaiztoak haurtzaroan edo nerabezaroan ohikoenen artean.

Jaio ondoren normalean gorputzetik desagertzen diren nerbio-zelula primitiboetatik (garapenean) sortzen dira.

Osasun-gastua Italian: gero eta zama gero eta handiagoa da etxekoentzat

Apr 11, 2024

Hegaztiaren alerta: birusaren bilakaera eta giza arriskuen artean

Apr 4, 2024

Egun bat horiz endometriosiaren aurka

Mar 28, 2024

Itxaropena eta berrikuntza pankreako minbiziaren aurkako borrokan

Mar 27, 2024

Meduloblastoma gehienak zerebeloan sortzen dira, baina garuneko beste eremu batzuetan ere garatu daitezke.

Meningiomak

Meningeetan dute jatorria, hau da, garuna inguratzen eta babesten duten mintzetan, eta 30 eta 50 urte bitarteko emakumeengan dira ohikoenak.

Orokorrean onberak dira eta oso poliki garatzen dira, garuna haien presentziara egokitzeko aukera ematen baitu: horregatik meningiomak tamaina nabarmena izaten dute sintomak sortu baino lehen.

Neurinomak

Batez ere entzumen eta trigemino nerbioei eragiten dieten tumore onberak.

Nerbio-zuntzak estaltzen dituzten eta mielina (nerbio-zelulak inguratzen dituen babes-zorroa) (nerbio-zelulak inguratzen dituen babes-zorroa) sintetizatzeaz arduratzen diren Schwann zeluletatik (hortik "schwannoma" izena) jatorria dute.

Helduaroko tumoreak dira eta emakumeei gizonei baino gehiago eragiten diete.

Hemangioblastomak

Tumore arraroak dira, normalean onberak eta hazten diren motelekoak.

Odol-zeluletan dute jatorria eta familia-intzidentzia dute.

Kranofaringiomiak

Hipofisiaren eskualdean garatzen diren tumore onberak, hipotalamotik gertu daudenak, eta haur eta nerabeetan izaten dira ohikoenak.

Orokorrean izaera onbera, batzuetan gaiztotzat hartzen dira, hipotalamoa konprimitu eta kaltetu dezaketelako bizi-funtzioak kaltetuz.

Germinomak

Sexu-zelula primitiboetatik edo germen-zeluletatik sortu eta LCR bideetatik hedatzen diren tumoreak.

Nerabezaroan eta gizonezkoen sexuan ohikoak dira eta erradioterapiari oso ondo erantzuten diote.

Linfoma primarioak

Eratorritako linfozitoak (globulu zuriak), bereziki gaiztoak eta ohikoak dira immunodeprimitutako pertsonengan (esaterako, HIESaren gaixoetan).