Talasemia tak, ale bardziej poprawne jest mówienie o talasemiach, które są dziedzicznymi chorobami krwi polegającymi na niedokrwistości, czyli zmniejszeniu ilości hemoglobiny, białka zawartego w krwinkach czerwonych, które ma funkcję transportu tlenu we krwi

Talasemie to grupa defektów hemoglobiny (hemoglobinopatii), które powodują niedokrwistość mikrocytarną, tj. krwinki czerwone, które są mniejsze niż normalnie (talasemia).

Hemoglobina składa się z czterech łańcuchów, dwóch łańcuchów alfa i dwóch łańcuchów beta, z których każdy zawiera żelazo (Fe 2+) i przenosi tlen (O2).

Talasemie są klasyfikowane zgodnie z typem zmienionego łańcucha

Można zatem wyróżnić dwa główne typy:

• Talasemia alfa, gdy gen zawierający informacje potrzebne do syntezy łańcuchów alfa jest zmieniony i występuje częściej u osób afrykańskich lub pochodzenia afrykańskiego;
• Talasemia beta lub anemia śródziemnomorska, gdy zmieniony gen jest tym, który zawiera informacje potrzebne do syntezy łańcucha beta i występuje częściej u osób z obszaru śródziemnomorskiego i Azji Południowo-Wschodniej.

Talasemia alfa jest spowodowana zmianami w jednym lub więcej z czterech genów, które zawierają informacje potrzebne do syntezy łańcucha alfa hemoglobiny

Większość zmian genetycznych powodujących talasemię alfa to delecje, tj. utrata segmentu DNA o różnej długości.

Istnieją jednak również liczne mutacje, które mogą zmienić funkcję czterech genów, które kierują syntezą łańcuchów alfa hemoglobiny.

Istnieją dwa geny dla łańcucha alfa (HBA1 i HBA2) na każdym chromosomie numer 16, więc wszyscy mamy 4 geny dla hemoglobiny alfa: dwie kopie genu HBA1 i dwie kopie genu HBA2.

Oczywiście, ponieważ każdy z nas dziedziczy jeden chromosom 16 od matki, a drugi chromosom 16 od ojca, jeden z dwóch genów HBA1 odziedziczyliśmy po naszej matce, a drugi po ojcu.

To samo dotyczy dwóch genów HBA2.

Osoby ze zmianami tylko w jednym z 4 genów (ryc. 2) są cichymi nosicielami talasemii alfa, ponieważ pozostałe trzy geny umożliwiają wytwarzanie prawie normalnych ilości łańcuchów alfa.

Osoby ze zmianami w 2 z 4 genów łańcucha alfa mają cechę talasemii z małymi czerwonymi krwinkami i umiarkowaną anemią.

Zmiany w 3 z 4 genów prowadzą do stanu alfa talasemii pośredniej lub choroby hemoglobiny H objawiającej się umiarkowaną do ciężkiej niedokrwistością i talasemią.

Kiedy wszystkie 4 geny łańcuchów alfa są zmienione i niefunkcjonalne, powstaje nieprawidłowa hemoglobina (hemoglobina Barta), która nie jest w stanie transportować tlenu do organizmu, co prowadzi do obrzęku płodu (nadmiernego gromadzenia się płynu w tkankach i jamach macicy). płód), który jest zasadniczo niezgodny z życiem (wodniak płodu z hemoglobiną Barta).

Talasemia beta jest zdecydowanie najczęstszą postacią choroby we Włoszech i wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego

Jest to spowodowane zmianami (mutacjami) w genie, który zawiera informacje potrzebne do syntezy łańcucha beta hemoglobiny.

Na każdym z dwóch chromosomów numer 11 znajduje się jedna kopia genu dla łańcucha beta, więc każdy ma dwie kopie genu.

Kiedy zmieniona jest tylko jedna kopia genu, dziecko ma cechę talasemii lub talasemii mniejszej.

Z drugiej strony, jeśli dziecko odziedziczyło dwie kopie zmienionego genu od dwojga rodziców, którzy oboje mają cechę talasemiczną, dziecko ma talasemię major.

Kiedy oboje rodzice mają cechę talasemii, mają 25% szans na urodzenie dziecka z talasemią major w każdej ciąży.

Z drugiej strony, jeśli tylko jedno z rodziców ma cechę talasemiczną, będzie miało 50% ryzyko przekazania zmienionego genu swojemu dziecku w każdej ciąży, które wtedy również będzie miało cechę talasemiczną.

W kontekście talasemii alfa:

• Stan cichego nosiciela nie daje żadnych objawów i nie pojawia się nawet w morfologii krwi, ponieważ nie ma anemii ani talasemii;
• Cecha talasemiczna zwykle nie daje objawów, ale można ją podejrzewać, gdy morfologia krwi wykazuje umiarkowaną lub łagodną niedokrwistość mikrocytarną;
• Alpha thalassemia intermedia objawia się objawami umiarkowanej do ciężkiej niedokrwistości mikrocytarnej z umiarkowaną żółtaczką, powiększeniem wątroby i śledziony oraz umiarkowanymi zmianami szkieletowymi z deformacjami kości czaszki i wypukłością kości jarzmowej. Powszechne jest również opóźnienie wzrostu;
• Prawie wszystkie płody z obrzękiem płodu z hemoglobiną Barta umierają w macicy lub w pierwszych kilku godzinach życia, chyba że zostaną natychmiast leczone na oddziale intensywnej terapii i przetoczone.

Objawiają się bardzo ciężką niedokrwistością, znacznym powiększeniem wątroby i śledziony, opóźnionym rozwojem mózgu, nieprawidłowościami szkieletowymi, sercowo-naczyniowymi i moczowo-płciowymi.

Jeśli chodzi o talasemię beta:

Talasemia lub talasemia mniejsza zwykle nie powoduje objawów.

Zwykle podejrzewa się ją, gdy morfologia krwi wykazuje łagodną anemię i małe krwinki czerwone (talasemia mniejsza, objawiająca się małą średnią objętością krwinek czerwonych – MCV).

Natomiast talasemia major zwykle objawia się w pierwszym lub drugim roku życia objawami związanymi z ciężką anemią i składową hemolityczną: uczuciem osłabienia (astenia), bladością skóry, żółtaczką, kamicą żółciową, powiększeniem śledziony i wątroby .

Rzadziej dochodzi do zmian szkieletowych w wyniku rozrostu szpiku kostnego, skutkującego deformacjami kości czaszki i wypukłością kości jarzmowej.

Wzrost posturalny jest również często spowalniany.

Ścieżka diagnostyczna różni się w zależności od podejrzewanego stanu talasemicznego:

• Diagnozę cichego nosiciela talasemii alfa stawia się zwykle u rodziców dziecka z cięższą postacią talasemii alfa: morfologia krwi również mieści się zwykle w granicach normy. Diagnoza musi opierać się na zastosowaniu testów molekularnych wykazujących delecję lub mutację w jednym z czterech genów kierujących syntezą łańcuchów alfa hemoglobiny;
• Cechę talasemii można podejrzewać na podstawie wyników badania hemochromocytometrycznego wykonanego z różnych wskazań (z reguły osoby te nie wykazują objawów) wykazującego umiarkowaną niedokrwistość z talasemią; diagnoza musi być potwierdzona badaniami molekularnymi;
• W alfa talasemii pośredniej podejrzenie diagnostyczne opiera się na objawach i wykazaniu umiarkowanej do ciężkiej mikrocytemii; wstępne potwierdzenie może pochodzić z wykazania obecności hemoglobiny H we krwi. Testy molekularne mogą ujawnić delecje lub mutacje, które powodują chorobę;
• U niemowląt z obrzękiem płodu z hemoglobiną Barta diagnoza może opierać się na demonstracji elektroforetycznej lub innych bardziej zaawansowanych technikach chromatograficznych hemoglobiny Barta. Również w tym przypadku badania molekularne pozwalają potwierdzić diagnozę.

W alfa-talasemiach Hb F i Hb A2 są zwykle prawidłowe, a diagnozę talasemii na podstawie defektu jednego lub dwóch genów można postawić za pomocą testów genetycznych.

Ścieżka diagnostyczna jest oczywiście inna, gdy podejrzewa się talasemię beta.

Rozpoznanie talasemii cechy w talasemii beta, zwykle podejrzewanej na podstawie wyników badania hemochromocytometrycznego wykonanego z innych przyczyn, potwierdza elektroforeza hemoglobiny wykazująca wysokie stężenie hemoglobiny A2.

Rozpoznanie talasemii major potwierdzają badania laboratoryjne:

• Badanie hemochromocytometryczne wykazujące ciężką anemię typu mikrocytarnego; hemoglobina stopniowo spada do bardzo niskich wartości;
• Rozmaz krwi żylnej obwodowej, który jest często diagnostyczny pod kątem obecności wielu małych i bladych krwinek czerwonych, krwinek czerwonych o dziwnym kształcie lub docelowych krwinek czerwonych;
• Zwiększony poziom biluryny, żelaza i ferrytyny;
• elektroforeza hemoglobiny, gdzie w małej talasemii beta następuje wzrost Hb A2, podczas gdy w dużej talasemii beta wzrasta Hb F i także HbA2 o ponad 3%;
• Metody rekombinacji DNA są obecnie stosowane w celu identyfikacji konkretnego defektu molekularnego (genotypu), zarówno w diagnostyce prenatalnej, jak iw ramach poradnictwa genetycznego.

Leczenie zależy od rodzaju i ciężkości.

Cisi nosiciele i osoby z cechą talasemii alfa i talasemii beta minor nie wymagają leczenia.

Pacjenci z alfa-talasemią pośrednią, z obrzękiem płodu z hemoglobiną Barta oraz dzieci z talasemią typu major wymagają regularnych i okresowych transfuzji krwinek czerwonych w celu utrzymania odpowiedniego poziomu hemoglobiny, zgodnie z indywidualnymi etapami rozwoju i stanem zdrowia.

Ponieważ przetoczona krew zawiera duże ilości żelaza, poziom ferrytyny w surowicy musi być kontrolowany: po określonej liczbie transfuzji i jeśli poziom ferrytyny w surowicy przekroczy bezpieczny poziom, aby zapobiec lub zmniejszyć gromadzenie się żelaza w różnych narządach (serce, wątroba, układ hormonalny) gruczoły łojowe itp.) należy rozpocząć terapię mającą na celu usunięcie nadmiaru żelaza (terapię ferrochelatującą lekami takimi jak deferoksamina, deferazyroks i deferypron).

Inną perspektywą terapeutyczną, choć nierozstrzygającą, jest zastosowanie leku Luspatercept, prekursora klasy czynników dojrzewania erytroidów.

U niektórych osób z niedokrwistością zależną od transfuzji, w tym u pacjentów z talasemią, zaobserwowano, że jego działanie polegające na zwiększeniu produkcji czerwonych krwinek zmniejsza częstotliwość transfuzji poprzez wydłużenie odstępów czasu.

Może to prowadzić w wybranych, reagujących przypadkach do mniejszej liczby transfuzji, a tym samym do mniejszego obciążenia bojowego i akumulacji.

Rezolucyjne zabiegi prowadzące do wyleczenia to:

• Przeszczep hematopoetycznych komórek macierzystych od zgodnego z HLA zdrowego rodzeństwa, od jednego z rodziców (przeszczep haploidentyczny) lub od dawcy z banku szpiku kostnego;
• Terapia genowa beta-talasemii oparta na technologii LentiGlobin, która stanowi nową granicę terapeutyczną. LentiGlobin jest wirusem (lentiwirusem) zmodyfikowanym w laboratorium w taki sposób, że przenosi gen łańcucha beta hemoglobiny do prekursorów krwinek czerwonych pobranych od pacjenta. Po wprowadzeniu genu do probówki prekursory, które są teraz zdolne do syntezy normalnych łańcuchów beta hemoglobiny, są przetaczane z powrotem do pacjenta i umożliwiają mu produkcję normalnych krwinek czerwonych.

Czytaj także

Emergency Live jeszcze bardziej…Live: Pobierz nową darmową aplikację swojej gazety na iOS i Androida

Anemia śródziemnomorska: diagnoza na podstawie badania krwi

Niedokrwistość z niedoboru żelaza: jakie pokarmy są zalecane?

Co to jest albumina i dlaczego wykonuje się test w celu ilościowego określenia wartości albumin we krwi?

Czym są przeciwciała przeciwko transglutaminazie (TTG IgG) i dlaczego bada się je pod kątem ich obecności we krwi?

Co to jest cholesterol i dlaczego jest testowany w celu ilościowego określenia poziomu (całkowitego) cholesterolu we krwi?

Cukrzyca ciążowa, co to jest i jak sobie z nią radzić

Co to jest amylaza i dlaczego wykonuje się test w celu zmierzenia ilości amylazy we krwi?

Działania niepożądane leków: czym są i jak radzić sobie z działaniami niepożądanymi

Wymiana albumin u pacjentów z ciężką sepsą lub wstrząsem septycznym

Testy prowokacyjne w medycynie: czym są, do czego służą, jak się odbywają?

Czym są zimne aglutyniny i dlaczego wykonuje się test w celu ilościowego określenia ich wartości we krwi?

Elektroforeza hemoglobiny, niezbędny test do diagnozowania hemoglobinopatii, takich jak talasemia i anemia sierpowata lub drepanocytoza

Talasemia lub anemia śródziemnomorska: co to jest?

Źródło

Dziecko Jezus