Gušenje (gušenje ili asfiksija): definicija, uzroci, simptomi, smrt

By Cristiano Antonino On Februar 28, 2023

Gušenje (takođe nazvano 'gušenje') u medicini, a posebno u sudskoj medicini, odnosi se na strašno i potencijalno smrtonosno stanje u kojem je normalno disanje otežano zbog različitih direktnih ili indirektnih faktora koji sprječavaju pravilnu razmjenu plinova s okolinom.

Asfiksija je općenito praćena 'dispnejom', tj. osjećajem otežanog disanja koje pacijenti opisuju kao 'glad za zrak'.

Dugotrajno gušenje dovodi do hipoksemije i hipoksije, odnosno nedostatka kisika u krvi i tkivima, što uglavnom pogađa tkiva i organe koji su najosjetljiviji na nedostatak kisika, poput mozga (cerebralna hipoksija).

Ako se hipoksija produži, tkiva prestaju funkcionirati i brzo dolazi do niza uzastopnih događaja: gubitak svijesti, nepovratno oštećenje mozga, koma i smrt pacijenta; čak i ako do smrti ne dođe, teška cerebralna hipoksija i dalje može dovesti do nekroze (odumiranja) nervnog tkiva, sa mogućim teškim i ireverzibilnim motoričkim i/ili senzornim oštećenjem.

Zanimljivo je da je potreba za disanjem izazvana povećanjem nivoa ugljen-dioksida u krvi, a ne preniskim nivoom kiseonika.

Ponekad nivo ugljičnog dioksida nije dovoljan da izazove 'glad za zrak' i subjekt postaje hipoksičan a da toga nije svjesni.

Tri su glavna uzroka gušenja

prisutnost unutrašnje ili vanjske opstrukcije disajnih puteva;
nedostatak adekvatne koncentracije kisika u okolišu;
prisustvo hemijskih ili psiholoških smetnji.

Opstrukcija disajnih puteva

Postoje različiti uzroci koji mogu spriječiti prolazak plinova kroz dišne puteve, stvarajući mehaničke barijere u njima.

Ove opstrukcije mogu biti unutrašnje (opstrukcija je unutrašnja za disajne puteve) ili ekstrinzična (opstrukcija je vanjska u odnosu na disajne puteve, ali dolazi do snažnog pritiska).

Najčešći uzroci mehaničke opstrukcije su:

kompresija grudnog koša ili abdomena (kompresiona ili kompresiona asfiksija, pogledajte odgovarajući odeljak);
opstrukcija vanjskih disajnih puteva;
utapanje;
prisustvo hrane ili stranih tela u larinksu ili traheji;
davljenja (ponekad se izvodi radi povećanja seksualnog uzbuđenja);
visi;
konstrikcija disajnih puteva zbog bronhijalne astme ili anafilaktičkog šoka;
težnja za povraćati (tipično za djecu i korisnike droga).

Izmjena vanjskog zraka

Gušenje može biti posljedica dužeg izlaganja atmosferi koja sadrži prenisku koncentraciju kisika, što se javlja u različitim situacijama, kao npr.

gubitak pritiska u kabini aviona. Pritisak unutar komercijalnog aviona održava se na toj visini koja je ekvivalentna 6000 ft (1800 m), ali kvar sistema za stvaranje tlaka može vratiti unutrašnji pritisak na vanjski;
kada se radnici spuštaju u kanalizaciju ili skladišni prostor broda koji sadrži plinove bez kisika i teže od zraka, obično metan ili ugljični dioksid;
u slučaju nepromišljene upotrebe podvodnog rebreathera sa zatvorenim krugom gdje recirkulacijski zrak za disanje sadrži nedovoljno kisika.

Ekstremni primjer gušenja je ono uzrokovano izlaganjem svemirskom vakuumu, kao što se dogodilo u slučaju dekompresije svemirske letjelice Sojuz 11 29. juna 1971. godine, dana kada su po prvi i jedini put ljudska bića, nažalost, umrla u vakuumu. prostora.

Hemijske ili psihološke smetnje u disanju

Različite hemijske i psihološke situacije mogu ometati sposobnost organizma da apsorbuje i koristi kiseonik ili reguliše nivo kiseonika u krvi:

udisanjem ugljičnog monoksida, npr. iz auspuha automobila, ugljični monoksid ima visok afinitet poput kisika za hemoglobin u crvenim krvnim zrncima, tako da se snažno vezuje za hemoglobin, zamjenjujući kisik koji bi normalno trebao nositi u tijelu;
kontakt sa hemikalijama, uključujući plućne agense (kao što je fosgen) i krvne agense (kao što je cijanid vodonik);
samoinducirana hipokapnija hiperventilacijom, kao što je u plitkoj ili vrlo dubokoj vodi ili u seksualnim igrama koje uključuju gušenje;
respiratorna kriza koja zaustavlja normalno disanje;
opstruktivna apneja tokom spavanja;
predoziranje uzrokovano upotrebom droga;
sindromi centralne alveolarne hiperventilacije;
akutni respiratorni distres sindrom.

Kompresijska asfiksija (ili gušenje)

Kompresijska asfiksija (takođe nazvana 'kompresijska asfiksija' ili 'kompresija prsnog koša') odnosi se na ograničenje širenja pluća kompresijom torza, što ometa disanje.

Kompresijska asfiksija nastaje kada su prsni koš ili abdomen komprimirani

U nesrećama, termin 'traumatska asfiksija' ili 'gušenje gušenja' se obično koristi za opisivanje kompresijske asfiksije subjekta koji je zgnječen ili priklješten pod velikom težinom ili silom.

Primjer traumatske asfiksije je kada se subjekt, dok koristi mehaničku polugu za popravku automobila, zgnječi od težine vozila kada poluga sklizne.

U fatalnim katastrofama vezanim za gužvu, kao što je katastrofa na stadionu Heysel, traumatska asfiksija se naziva 'kompresija gomile'.

Suprotno popularnom vjerovanju, nije tupa trauma ta koja uzrokuje veliku većinu smrtnih slučajeva u mnogim slučajevima, već kompresijska asfiksija uzrokovana gaženjem od strane gomile: ljude na dnu doslovno gaze drugi pojedinci, sprječavajući prve da rašire prsa neophodna za pravilno disanje.

Neonatalna asfiksija

Neonatalna asfiksija opisuje epizode gušenja koje se javljaju prije, za vrijeme i nakon rođenja, uzrokovane različitim faktorima i patologijama, uključujući:

prevremeno rođena beba;
rana abrupcija placente iz maternice;
hipoksemija majke (nedostatak kiseonika u majčinoj krvi);
dug i komplikovan porođaj;
poteškoće sa pupčanom vrpcom;
anemija;
infekcije bebe i/ili majke;
hipertenzija majke;
visok krvni pritisak kod majke;
bebin disajni put nije dobro razvijen;
bebin disajni put je opstruiran.

U slučajevima neonatalne asfiksije, ključno je djelovati rano kako bi se poništila ili barem smanjila šteta uzrokovana bebom prekidom opskrbe kisikom:

u slučajevima blage asfiksije, dojenčad treba nadzirati i pružiti im respiratornu podršku dok ne dišu samostalno;
u slučajevima teške asfiksije koriste se mehanička ventilacija, tečnosti i lijekovi.

Simptomi gušenja

Glavni simptom gušenja je nagon za disanjem izazvan povećanjem nivoa ugljičnog dioksida u krvi, odnosno dispneja.

Ostali znakovi i simptomi variraju ovisno o osnovnom uzroku gušenja i mogu uključivati:

cijanoza (plavkasta koža i konjunktiva);
snažan ili slab kašalj (ako ispitanik ne može napuniti pluća zrakom);
subjekt stavlja ruke na grlo;
disanje može stvarati zvukove;
mioza (suženje zenice);
krvarenje iz nosne sluznice i ušnog kanala;
arterijska hipertenzija;
promijenjena brzina disanja;
aritmije;
motorički i/ili senzorni deficiti;
gubitak svijesti;
koma i smrt (u slučajevima kada se disanje ne obnovi unutar vremenskog okvira koji se obično kreće od 3 do 6 minuta).

Smrt od gušenja: znakovi, simptomi i vrijeme

Ako se gušenje, a samim tim i hipoksija, produži s vremenom, tkiva prestaju funkcionirati jedno za drugim, počevši od mozga (čije je tkivo posebno gladno kisika) i niz događaja, simptoma i znakova javlja se brzo u nizu.

gubitak svesti
nepovratno oštećenje mozga;
koma;
smrt pacijenta.

Zdravstvena potrošnja u Italiji: rastući teret za domaćinstvo

April 11, 2024

Aviary Alert: Između evolucije virusa i ljudskih rizika

April 4, 2024

Dan u žutom protiv endometrioze

Mar 28, 2024

Nada i inovacije u borbi protiv raka gušterače

Mar 27, 2024

Smrti od gušenja prethode četiri faze:

1) Stadij iritativne ili 'respiratorne dispneje': traje od 30 do 60 sekundi i karakteriše ga:

tahipneja (povećana brzina disanja);
tahikardija;
arterijska hipotenzija ('nizak krvni pritisak');
cijanoza (plavkasta koža);
mioza (suženje prečnika zjenice oka).

2) Konvulzivna ili 'ekspiratorna dispneja' faza: traje oko 1 minut i karakteriše je:

hiperkapnija
teška dispneja (izražene poteškoće pri izdisanju);
arterijska hipertenzija;
visoko oslobađanje adrenalina u cirkulaciju;
tahikardija;
obnubilacija svijesti;
cerebralna hipoksija;
konvulzije;
smanjeni motorički refleksi;
senzorna promjena;
oslobađanje sfinktera (fekas i/ili urin mogu biti nehotično oslobođeni).

3) Stadij apnoje ili 'prividne smrti': traje oko 1 minut i karakteriše ga:

progresivna bradipneja (progresivno smanjenje učestalosti respiratornih činova);
mioza;
potpuni gubitak svijesti;
opuštanje mišića;
teška bradikardija (usporen i slab rad srca);
duboka koma.

4) Terminalna faza ili faza 'zadahnuća': traje otprilike 1 do 3 minute i karakterizira je:

kontinuirani gubitak svijesti;
spori i nepravilni respiratorni pokreti;
teška srčana aritmija;
srčani udar;
prestanak disanja;
smrt.

Koliko brzo se umire?

Vrijeme u kojem nastupa smrt izuzetno je promjenjivo ovisno o različitim faktorima kao što su starost, zdravstveno stanje, kondicija i način gušenja.

Starija osoba koja boluje od dijabetesa, hipertenzije i plućnog emfizema, ako je podvrgnuta sili pritiska (npr. davljenju) koja rezultira mehaničkom asfiksijom, može izgubiti svijest i umrijeti za manje od minute, kao i dijete koje boluje od bronhijalne astme.

Odrasla osoba u formi, koja je navikla na produženi napor (mislite na profesionalnog sportistu ili ronioca), podvrgnuta hemijskoj asfiksiji, kao što je ona od udisanja ugljen monoksida, može umesto toga da izgubi svest i umre nekoliko minuta, međutim u većini slučajevima smrt se javlja unutar promjenjivog vremena u rasponu od oko 3 do 6 minuta, pri čemu se izmjenjuju 4 faze opisane u prethodnom paragrafu.

tretman

Liječenje u slučajevima gušenja je uklanjanje uzvodnog uzroka koji sprječava disanje, npr. korištenjem Heimlichovog manevra ili drugih tehnika uklanjanja stranog tijela ovisno o vrsti stranog tijela, njegovoj lokaciji i dobi pacijenta.